R E K L A M A
R E K L A M A

Na świętego Marcina najlepsza gęsina. I to marynowana w białym winie

Bardzo zacnie pod względem kulinarnym brzmi to porzekadło: Na świętego Marcina najlepsza gęsina. Poznańskie rogale zresztą też. Patron żołnierzy, zwany świętym Marcinem z Tours, tak naprawdę pochodził z Węgier. Zresztą świętych tego imienia było kilkunastu – od Europy po Peru i Wietnam. Poza Polską jest on czczony przez Kościół katolicki i przez Cerkiew prawosławną. Wielkim poważaniem darzony jest także w Niemczech i we Francji, której jest jednym z patronów – królewskiego rodu Merowingów. Szkoda tylko, że w Polsce mimo tego kultu gęsina jest tak trudna do zdobycia. We Francji, przynajmniej w tej południowo- zachodniej, znajduje się prawdziwe „zagłębie gęsiowe” i nie tylko gęsie wątróbki tam są znane. W ikonografii święty Marcin przedstawiany jest jako legionista na białym koniu, a jego atrybuty to dzban, koń, księga, kościół, dwa psy, żebrak u jego stóp i oczywiście gęś. Istnieje jednak i takie przysłowie: Gdy Marcinowa gęś po wodzie, to Boże Narodzenie po lodzie. 

Fot. autor

W Skandynawii, gdzie w wielu rodzinach gęś na świątecznym stole jest popularna, podaje się także filet z piersi tego ptaka doprawiony tymiankiem i pieprzem, a do tego ziemniaczki i sałatkę z selera w jogurcie wymieszanym z musztardą. Joel Robuchon poleca gęś faszerowaną kasztanami doprawionymi posiekaną kurzą i gęsią wątróbką, z marchewką i obranymi ze skórki, wyłuskanymi z pestek i pokrojonymi na ćwiartki pomidorami, z dodatkiem dwóch jajek i drobno posiekanej cebulki. Inną wersją jest gęsia nóżka z ziemniakami w rozmarynie. Dwie godziny i kwadrans pieczenia w zalewie z białego wina z dodatkiem zielonego selera i rozmarynu. Można taką nogę przyprawić listkiem laurowym i łyżką miodu. Tradycyjna kuchnia francuska proponuje całą gęś pieczoną w suszonych morelach albo w cydrze, po normandzku. W Alzacji i Lotaryngii poczęstują nas gęsiną po „strasbursku”, faszerowaną chudą, mieloną wieprzowiną z cebulą, szalotką i z marchewką z tymiankiem, w białym wytrawnym, acz ze słodkawą nutą winie – sylvaner. 

Piekarnik albo patelnia… 

Pierś gęsi marynujemy w białym winie z kilkoma kroplami oliwy z oliwek lub z pestek winogron (inny aromat) oraz z odrobiną octu balsamico. Dodajemy kilkanaście zmiażdżonych ziaren jałowca i kolorowego pieprzu. Dorzucamy nieco pieprzu syczuańskiego, a mięso posypujemy czosnkiem niedźwiedzim i tymiankiem oraz grubą solą morską. Zioła i sól mocno wcieramy w gęsinę dłonią. Pół godziny i teraz piekarnik. Blacha wyłożona papierem do pieczenia obficie wysmarowanym gęsim smalcem. Dwa – trzy ząbki czosnku w pancerzykach. Dużo jałowca i kolorowego pieprzu, a w mięso wtykamy dwa goździki. Można dołożyć tak zwane gwiazdki anyżkowe, mniej pachnące anyżkiem niż ten tradycyjny i bardziej przypominające koper włoski. Dookoła gęsi „na bogato” rozsypujemy świeże żurawiny; jak się przysmażą, będą wspaniałe, a ich kwaskowatość doda smaku naszemu daniu. Piekarnik wcześniej rozgrzany na 220 stopni Celsjusza. Zmniejszamy temperaturę do 130 stopni. Łyżka gęsiego smalcu i szczypta cayenne na mięso, które ląduje w gorącym brzuchu piecyka. Dwie i pół godziny. Podajemy z ziemniaczkami. Ugotowane obtaczamy w słodkiej papryce i kroimy na ćwiartki, a dalej podsmażamy je, podając z surówką i z dodatkiem ogórka kiszonego (produkowane w Polsce, od jakiegoś czasu można je kupić we Francji na dziale z żywnością koszerną i egzotyczną). W kieliszkach białe wytrawne Pinot Gris z Alzacji o oszałamiającym bukiecie, ale i czerwone może być – też wytrawne – Cahors albo St. Emillion o aromacie z nutą ciemnych leśnych owoców. 

2024-12-02

Marek Brzeziński


Wiadomości
Kurier wiozący śmierć [REPORTAŻ ANGORY]
Piotr Kraska
Wybory, myśliwi, aborcja. To działo się w Sejmie
4bs
Niepewna przyszłość Sejmu. Czy prezydent go rozwiąże?
Krzysztof Różycki
Kompromitacja na własne życzenie. List żelazny dla premiera Izraela
Henryk Martenka
Telewizja Republika przesadziła. Żeruje na zohydzeniu
Marek Palczewski
Społeczeństwo
Nieprawdziwe opowieści o wyjeździe do Anglii. Rodzina zabiła lokatora siekierą cz. I
Jacek Binkowski
Fajbusiewicz wraca do spraw sprzed lat. Morderstwo w 60. rocznicę ślubu
Michał Fajbusiewicz
Bezimienne dziecko umarło w oknie życia z wyziębienia
ANS na podst.: repubblica.it, rainews.it, lastampa.it, ilpost.it, barilive.it, vanityfair.it, ansa.it, culleperlavita.it
IKONOWICZ: Pomagamy, nie oceniamy
Piotr Ikonowicz
Świat/Peryskop
Nadchodzi nowa pandemia? Sytuacja w chińskich szpitalach przeraża
KK na podst.: Reuters, BBC, Global Times, The Guardian, Aboluowang News, Hindustan Times, The Independent
Lifestyle/Zdrowie
150 lat Opery Garnier. Nie brakuje tu wyjątkowych wydarzeń
MS, FRANÇOIS DELÉTRAZ © Figaro Syndication 2025
Jaś Fasola ma 70 lat. Jego miny i grymasy zna cały świat
ANS na podst.: movieplayer.it, moviemag.it, forbes.com, en.tempo.co, vanityfair.it, donnaglamour.it, oggi.it, cineuropa.org
Marian Mikuła. Pierwszy płatnerz Rzeczpospolitej
Krzysztof Tomaszewski
Ukochany zwierzak w grobie z właścicielem. Niektórzy chcą odejść razem
ANS na podst.: ansa.it, vanityfair.it, iodonna.it, repubblica.it, ilpost.it, ilsole24ore.com, milanotoday.it
Tomek Lipiński to ikona polskiego rocka. „Zawsze chciałem być muzykiem”
Tomasz Gawiński
Angorka