R E K L A M A
R E K L A M A

Hymny narodów świata: Rio Grande do Norte

Niespełna czteromilionowy stan federacji brazylijskiej. Jak niemal każdy ma w swej historii inwazje i podboje. Najpierw pojawili się tu żeglarze Ameriga Vespucciego w 1501 roku, którzy na przylądku Sao Roque wbili w ziemię pierwszy portugalski znak kolonialny: liczącą niewiele ponad metr marmurową kolumnę z wyrzeźbionym z jednej strony godłem Portugalii a krzyżem Orderu Chrystusa z drugiej. Rdzenni mieszkańcy uznali znak za sakralny, jego odłamki traktując jako talizmany. Notabene dziś kolumna uważana jest za najstarszy zabytek kolonialny i chlubną część narodowego dziedzictwa historycznego, wpisany na listę zabytków pamięci Brazylijczyków. 

Fot. Flickr

Ziemie Rio Grande do Norte budziły zakusy nie tylko pierwszych Portugalczyków, lecz także anonimowych korsarzy i Francuzów, i Holendrów. W dziejach kraju to nic wyjątkowego, bo niemal każda brazylijska prowincja od czasu do czasu spływała krwią. Stan jest korzystnie położony na wybrzeżu Atlantyku, a 400-kilometrowa linia brzegowa stała się gospodarczym atutem (z Rio Grande do Norte pochodzi 95 proc. brazylijskiej soli). 

W 1534 roku król Portugalii Joao III, chcąc się uporać z korsarstwem i skutecznie zarządzać kolonią, podzielił ją na kapitanie, w tym kapitanię Rio Grande. W XVIII wieku stan utracił suwerenność i został podporządkowany administracji Pernambuco, a potem Paraiby, jednak w 1818 roku ponownie stał się autonomiczną jednostką polityczną i terytorialną. Pozycję Rio Grande do Norte wzmocniło uzyskanie przez Brazylię niepodległości w 1822 roku. 

Współcześnie jedną z najefektywniejszych sfer gospodarki jest turystyka. Rio Grande do Norte, odwiedzany każdego roku przez dwa miliony turystów, ma wiele atrakcji: od zabytków archeologicznych i historycznych po plaże i popularne wydarzenia kulturalne. Punktem wyjścia do poznania kraju jest stołeczny milionowy Natal, miasto znane choćby z mistrzostw świata w piłce nożnej w 2014 roku. Natal ma ciągle znaczenie strategiczne, będąc brazylijskim miastem położonym najbliżej Europy i Afryki, co wykorzystano podczas drugiej wojny światowej, budując na jego przedmieściach amerykańską bazę wojskową. Baza stanowiła wsparcie dla operacji alianckich w Europie, zaś obecność tysięcy amerykańskich żołnierzy pozostawiła ślady w kulturze miasta do dziś. Notabene Brazylia była jedynym państwem Ameryki Łacińskiej, która wysłała swe wojska na fronty europejskie. 

Przewodniki zachęcają do poznania współczesnych atrakcji Natalu: parku Dunes, drugiego największego parku miejskiego w Brazylii; słynnego akwarium czy największego drzewa nerkowca, o płożących się konarach zajmujących powierzchnię niemal ośmiu i pół tysiąca metrów kwadratowych. Podziwiana jest XVI-wieczna Fortaleza dos Reis Magos, zaś warta spędzenia dnia jest Ponta Negra, dzielnica i plaża z kultową Via Costeira (Drogą Nadbrzeżną). W Natalu zbudowano najwyższą latarnię morską Brazylii, 62-metrową Calcanhar, niedaleko miasta znajduje się kosmodrom Bareira do Inferno. 

Słowa hymnu stanu Rio Grande do Norte napisał w 1918 roku senator José Augusto Meira Dantas (1873 – 1964), pisarz i polityk, wywodzący się ze starej rodziny plantatorów. Muzykę skomponował José Domingos Brandao, zarazem pierwszy jej solista wykonawca. Pieśń uznano za hymn stanu w 1957 roku. 

Hino do Rio Grande do Norte

Rio Grande do Norte esplendente
Indomado guerreiro e gentil
Nem tua alma domina o insolente
Nem o alarde o teu peito viril!
Na vanguarda, na fúria da guerra
Já domaste o astuto holandês!
E nos pampas distantes quem erra
Ninguém ousa afrontar-te outra vez!

Hymn stanu Rio Grande do Norte

Rio Grande do Norte świetliste
Nieugięty, ludzki wojownik
Twoja dusza nie akceptuje zuchwałości
A Twoja dzielna pierś nie akceptuje wyniosłości
W awangardzie, w furii walki
Wyparłeś zuchwałych Holendrów!
A tam w oddali na pampach
Nikt nie odważy się rzucić Ci wezwania
Miguelinho* narodził się w Twojej duszy
Podobnie jak on, urodziliśmy się
Z obywatelskim duchem na trudnej drodze
Twoja chwała prowadzi i utwierdza nas!
Twoją duszę przepełnia chwała!
Twoją pierś szlachetne wartości!
W tajemnych arkanach historii
Potiguares** są szlachetnymi ludźmi!
To stąd prowadzi czarujący szlak
Do Amazonii, który Caldeira*** odkrył
To dzięki Tobie, tajemnica została odkryta
To dzięki Tobie obudziła się Brazylia!
Stworzyliśmy awangardę zdobywców
Nasza chwała płynie w Belém!
Twój wysiłek jest wciąż tajemny
Ale nikt nie zaprzeczy!
Twoje dzieci śpiewają dla Ciebie
Nie zapomną Cię nigdy!
Najodważniejsi nie przewyższą Twoich czynów
A Twoje dzieci nie czują bojaźni do przeciwników!
Twoją duszę przepełnia chwała!
Twoją pierś szlachetne wartości!
W tajemnych arkanach historii
Potiguares są szlachetnymi ludźmi!
Ziemio córko olśniewającego Słońca
Jesteś piersią Ojczyzny i świata
Nasza pieśń, głęboka i silna,
U Twoich stóp, ziemia drży!
Ten piękny świt rozpala Twoją pierś
I pokrywa kwieciste niebo
Jest jak harfa, psalm, jak śpiew ptaków
Festiwal świateł na morzu!
Twoje natchnione, piękne noce
Wypełniają duszę głębokimi emocjami
Ile marzeń w świetle gwiazd!
Ile pragnienia w Twoim sercu!
Twoją duszę przepełnia chwała!
Twoją pierś szlachetne wartości!
W tajemnych arkanach historii
Potiguares są szlachetnymi ludźmi!
(tłum. Gabriele Silva-Rychlewska)

2025-02-25

Henryk Martenka