R E K L A M A
R E K L A M A

Nowy zderzacz cząstek. Czy to pozwoli zbadać tajemnice ciemnej materii?

Nowy zderzacz cząstek ma wyznaczyć nowe granice fizyki cząstek i pomóc w odkrywaniu kolejnych tajemnic wszechświata. Naukowcy z Europejskiej Organizacji Badań Jądrowych CERN ujawnili plany budowy kolosalnego Future Circular Collider (FCC, Przyszły Zderzacz Kołowy). Będzie pętlą długą na ponad 90 km, biegnącą pod Jeziorem Genewskim wzdłuż granicy francusko-szwajcarskiej. 

Fot. YouTube

Opublikowane szczegółowe opracowanie ukazuje kluczowe aspekty FCC, w tym proponowaną trasę przebiegu, wpływ na środowisko naturalne, cele naukowe i szacowany koszt. Projekt, nad którym prace trwały mniej więcej dekadę, ma kosztować około 14 mld franków szwajcarskich, a jego budowa rozpoczęłaby się w połowie lat 40. XXI wieku – pod warunkiem uzyskania zgody 24 państw członkowskich CERN w 2028 roku.

Przedstawiciele CERN podkreślają potencjał przełomowych odkryć naukowych, które mogłyby zrewolucjonizować kriogenikę, fizykę magnesów nadprzewodzących i technologie próżniowe, które mogą przynieść ludzkości korzyści. Eksperci zwracają uwagę na możliwość głębszego zbadania bozonu Higgsa, co rzuciłoby więcej światła na procesy formowania się materii po Wielkim Wybuchu. Najlepsi naukowcy w CERN opracowali plany następcy ukończonego w 2008 roku LHC (Large Hadron Collider, Wielki Zderzacz Hadronów). 27-kilometrowy podziemny tunel, w którym magnesy przyspieszają cząstki i zderzają je ze sobą przy prędkościach bliskich prędkości światła, znajduje się pod szwajcarsko-francuską granicą w pobliżu Genewy. LHC – dzięki współpracy ponad 100 krajów – odegrał kluczową rolę w badaniu zarówno znanych, jak i dopiero powstających teorii fizyki cząstek. Najbardziej znaczącym odkryciem, jakie umożliwił, był bozon Higgsa zidentyfikowany w 2012 roku. LHC działa przede wszystkim jako zderzacz protonów, przyspieszając dwie wiązki wysokoenergetycznych protonów o przeciwnych kierunkach, aby zderzyły się w wyznaczonych punktach. Pomimo sukcesów LHC ma działać tylko do lat 40. XXI wieku.

Naukowcy, inżynierowie i partnerzy CERN rozważyli co najmniej 100 różnych koncepcji nowego zderzacza, zanim zaproponowali, by jego średnica wynosiła około pięciu metrów, obwód wynosił 91 km i żeby zbudowany był na głębokości 200 metrów.

CERN przedstawił dwuetapowy plan prac przy FCC. Pierwsza, 15-letnia faza realizacji projektu ma zakończyć się powstaniem FCC-ee, zderzacza elektronów i pozytonów. Druga faza to wprowadzenie FCC-hh, zderzacza proton-proton – wykorzystującego ten sam tunel, ale inną technologię. Ta faza ma na celu osiągnięcie energii zderzeń znacznie wyższych niż w LHC. Otworzyłoby to drzwi do odkrywania cząstek o większej masie oraz do badania ciemnej materii. Oczekuje się, że FCC-hh będzie działać przez kolejne 25 lat, oferując bezprecedensowe możliwości badań w dziedzinie fizyki.

2025-04-14

(AS) Na podst.: independent.co.uk, sustainability-times.com


Wiadomości
Rynki kapitałowe zmusiły Trumpa do zawieszenia ceł. Czy to jego kapitulacja?
PKU na post.: FAZ, Financial Times, Forbes, The Washington Post, CNBC, Bloomberg
To będą ciekawe wybory prezydenckie. Rozmowa z prof. Dudkiem
Krzysztof Różycki
Uczyńmy Amerykę znów wielką. Trump odciął od opieki medycznej dwa miliony Afgańczyków
(AS) Na podst.: theguardian.com, bbc.com
Społeczeństwo
IKONOWICZ: Wszystko przez osę
Piotr Ikonowicz
Jak na świecie wita się wiosnę? To zależy od półkuli
AS na podst.: cnn.com, bbc.co.uk, huffpost. com, sarajevotimes.com, deseret.com, asianews.network, news18.com, thetravel.com, timesofindia.indiatimes.com, cbc.ca, nbcnews.com, wochenblatt-dlv.de
Leo Beenhakker nie żyje. Komentarze w internecie
(WA)
Samotność Boga. We Francji Wielkanoc ma coraz mniejsze znaczenie
Leszek Turkiewicz
Prehistoryczny wilk został wskrzeszony
(EW) na podst. TOK FM
Świat/Peryskop
Hymny narodów świata: Hawaje
Henryk Martenka
Problem z austriackim pistoletem. Zbyt łatwo może stać się karabinem maszynowym
Beata Dżon-Ozimek
8 plaż pełnych zwierząt. Turyści się tam nie nudzą
AS na podst.: dailymail.co.uk, cnn.com, latimes.com, 9news.com.au
Kiedyś Rosjanie przywozili do Włoch sztukę. Dziś przemycają interesy
ANS na podst.: L’Espresso, La Repubblica, Panorama, arterussamilano.it, firenzetoday.it, njsymphony.org, cdt.ch
Lifestyle/Zdrowie
„Dojrzewanie”. Recenzja Skiby
Krzysztof Skiba
Nowy zderzacz cząstek. Czy to pozwoli zbadać tajemnice ciemnej materii?
(AS) Na podst.: independent.co.uk, sustainability-times.com
Angorka - nie tylko dla dzieci...