Jest największą republiką w europejskiej części Rosji, niemającą dostępu do morza. Autonomia Komi datowana jest na rok 1922 i była typowym przykładem tzw. korienizacji (powrotu do korzeni), bolszewickiej polityki narodowościowej, sformułowanej przez Stalina już w 1913 roku, a wprowadzonej w życie po rewolucji październikowej. Polityka zakładała podział terytorialny wedle kryteriów etnicznych i wprowadzenie jako urzędowego języka miejscowego opartego na alfabecie łacińskim, troskę o rozwój kultur poszczególnych narodów wchodzących uprzednio w skład Imperium Rosyjskiego.
W latach trzydziestych korienizację zastąpiła masywna rusyfikacja, bo Moskwa nie musiała już się obawiać znaczącego oporu ze strony mniejszości etnicznych czy narodowych. W 1936 roku utworzono Komijską Autonomiczną Socjalistyczną Republikę Radziecką, która przetrwała do 1990 roku, a kiedy rozpadł się ZSRR, w 1993 roku powstała Republika Komi. Rok później uchwalono konstytucję republiki i zatwierdzono symbole państwowe: herb, flagę i hymn. Stolicą Republiki Komi jest Syktywkar, ćwierćmilionowe miasto uniwersyteckie, a jego nazwa w języku komi sporo wyjaśnia: „Miasto nad rzeką Sysołą”. Istnieje od roku 1780. Innymi miastami republiki są m.in. 70-tysięczna Workuta, założona w 1936 roku, jedno z pięciu największych miast leżących za kołem podbiegunowym, i nowoczesny Usinsk, zbudowany w 1966 roku, mający obecnie 40 tysięcy mieszkańców. Olbrzymie terytorium Republiki Komi obfituje w surowce naturalne, szlaki wodne i dziesiątki tysięcy polodowcowych jezior; dziką przyrodę i rozległe, bezludne przestrzenie. Od XII wieku biegły tędy szlaki handlowe, w tym wielka nowogrodzka droga do Jugry.
Język komi
Na tereny obecnej Republiki Komi przywędrowały w średniowieczu plemiona ugrofińskie, wywodzące się z ludów zamieszkujących obszar między jeziorem Ładoga a zachodnim Uralem. W XIII wieku na tych terenach rozpoczęła się ekspansja rosyjska, także religijna. Lud Komi przyjął w XIV wieku prawosławie, a wiek później został wchłonięty przez państwo moskiewskie. Komiacy mówią językiem komi, należącym do grupy ugrofińskiej z rodziny uralskiej. W średniowieczu ziemie dzisiejszej republiki, słabo zaludnione, były znanym i niewyczerpanym źródłem pozyskiwania futer. Kryły też ślady odległej przeszłości, choć odkryto je dopiero w latach 70. XX wieku, w tym osady i jaskinie ze śladami człowieka paleolitycznego, najbardziej wysunięte na północ.
Znaleziono kości mamuta, nosorożca włochatego, niedźwiedzia i tygrysa. Zidentyfikowano 95 pomników przyrody, które budują współczesną atrakcyjność turystyczną Komi. Znaleziono tu także fragment drewnianych nart datowanych na VI tysiąclecie przed Chrystusem. To najstarsze na świecie znalezisko tego rodzaju, dumnie eksponowane w Muzeum Narodowym Komi, bowiem istnieje przekonanie, że narciarstwo, jakie znamy, narodziło się właśnie w Komi. Archeolodzy kojarzą znalezisko z imieniem myśliwego Hirkapa, bohatera narodowej epopei Komi. Legenda mówi, że Hirkap samodzielnie zrobił dla siebie narty i pobiegł na nich na Ural i z powrotem tak szybko, że chłód morza nie zdążył schłodzić porannego chleba. Powstanie w Komi Gułagu (1930), systemu obozów pracy niewolniczej, przyczyniło się do rozwoju gospodarczego republiki. Odkryto wtedy potężne pokłady węgla, a kiedy w czasie drugiej wojny światowej Niemcy zajęli Donbas, Komi stało się głównym źródłem zaopatrzenia. Siłami więźniów zaczęto też wydobywać ropę i wycinać lasy. Rychło okazało się, że zasoby surowcowe Komi są niezmierzone.
Dziś wydobywa się tu oprócz ropy naftowej, gazu ziemnego i węgla kamiennego także rudę tytanu (jej złoże sięga 100 milionów ton), boksyty, złoto i diamenty. Kopie się fosforyty, siarkę, sól potasową, fluoryt, kryształ górski, kwarc, rubiny, granaty, bursztyn, a także poszukiwane marmury, ja deit i jaspis. Poza tym hoduje się renifery. Hymn państwowy Republiki Komi to melodia oparta na popularnej pieśni „Warysz Pos” („Sokole gniazdo”) Wiktora Sawina (1888 – 1943), w aranżacji szefa Związku Kompozytorów Republiki Komi Michaiła Gertsmana, zredagowanej przez W. Timina w języku komi oraz przez A. Sherginę i A. Suworowa w języku rosyjskim.
Varysh Pos
Ylyn-ylyn Voyvylyn
Dzhudzhyd parma sulal.
Parma shӧryn varysh pos
Kypyd gorӧn shyalӧ.
Labz’i, povtӧm varysh’yas,
Vyna bordyas shenyshtlӧy,
Veskyd tuyӧd nuӧdӧy,
Komi musö yugdӧdӧy! [
(w jęz. komi)
Sokole gniazdo
Północ, nasz ojczysty kraj.
Głębokie śniegi,
Zimne wiatry,
Wysoka tajga!
Jesteśmy niesieni przez wieki
na skrzydłach sokoła.
Kraju Komi, twój los
jest błogosławiony i jasny!
Zmodernizowany tekst zaakceptowano
w wyniku konkursu w 2006 roku.
Przyjęto nowoczesną formę pieśni zapisaną
w językach komi i rosyjskim. Nowa
wersja hymnu w obu językach została
po raz pierwszy wykonana w 2006 roku.
Jest powszechnie szanowanym symbolem
demokratycznego państwa prawa,
zachowania tradycji kultury narodowej,
jedności wielonarodowego państwa.
