Skupieni na samych sobie. Związek i seks z narcyzami

W rozmowie z seksuolożką i psycholożką Wiką Balcerzak poruszono temat narcyzmu seksualnego i jego powiązań z narcyzmem ogólnym.

Rys. Mirosław Stankiewicz

Gdy zapala się czerwona lampka

Badania nad tym, czy narcyzm seksualny jest osobnym zjawiskiem czy wynikiem narcystycznych zaburzeń osobowości, są nadal prowadzone. Narcyzm w seksie jest trudny do rozpoznania, podobnie jak narcystyczne zaburzenia osobowości, które często jawią się jako ukryte.

Jednym z sygnałów narcyzmu seksualnego jest intensywność kontaktu, wyznań i seksu, które mogą pojawiać się bardzo szybko. Narcyz często zasypuje komplementami i wiadomościami o treści seksualnej. Drugim sygnałem może być reakcja ciała na manipulacje i niejasne gierki – uczucie niepokoju, lęku i dyskomfortu.

Narcyz często przerzuca odpowiedzialność na partnera, np. za zakażenie infekcją przenoszoną drogą płciową czy nieplanowaną ciążę, oraz odpowiedzialność za antykoncepcję. W kontekście płci, więcej narcyzów seksualnych jest wśród mężczyzn, ale sytuacja ta się zmienia ze względu na kulturę promującą narcyzm. Intensywność kontaktów, która początkowo może się podobać, powinna budzić niepokój, jeśli partner reaguje obrażaniem się lub obwinianiem w momencie, gdy wyrażamy swoje niezadowolenie.

Seks z narcyzem

Seks z narcyzem często bywa pozbawiony emocji, mechaniczny i chłodny. Nawet jeśli obejmuje różnorodne techniki i pomysły, to głównie w celu imponowania. Intymność i bliskość są trudne do osiągnięcia, a narcyz często odwraca się lub wychodzi po seksie. Satysfakcja partnerki zależy od kontekstu – w krótkoterminowych relacjach narcyz koncentruje się na sobie, ale może też starać się udowodnić swoje umiejętności, aby karmić swoje ego. W przypadku niepowodzenia przerzuca winę na partnerkę, często w bolesny sposób.

Narcyzi są dobrzy w dostosowywaniu się do potrzeb partnera, co sprawia, że seks na początku relacji może być doskonały. Jednak później nagle staje się chłodny, a częstotliwość kontaktów spada. Tę zmianę mogą wywołać różne sytuacje, takie jak brak orgazmu partnerki czy kłótnia, którą narcyz odbiera jako atak.

Po okresie idealizacji, narcyz zaczyna dewaluować partnerkę, co może prowadzić do przemocy psychicznej, a czasem fizycznej. Częstym zjawiskiem jest gaslighting, czyli manipulacja, która sprawia, że partnerka wątpi w swoje uczucia i myśli, oraz bazuje na publicznym poniżaniu.

Osoba uprawiająca seks z narcyzem może czuć się źle, doświadczać nieprzyjemnych emocji i tracić wiarę w swoje uczucia oraz w siebie. Negatywne emocje po seksie są wynikiem dynamiki relacji i dwuznaczności komunikatów – słyszymy, że jesteśmy pożądani, ale czujemy, że to nieprawda.

Kosa na kamień

Narcyz często proponuje otwarty związek, a w przypadku monogamicznej relacji, jest statystycznie bardziej skłonny do zdrady niż osoba bez narcystycznych cech. Nowe zdobycze stanowią dla niego potwierdzenie atrakcyjności i umiejętności seksualnych, a zdradzając, nie odczuwa wyrzutów sumienia, nie rozumiejąc krzywdy, jaką może wyrządzić.

Jeśli partner jest narcyzem, można nad tym pracować, jednak zaburzenia osobowości nie są chorobą do wyleczenia, a do uelastycznienia. Współpraca z terapeutą może pomóc, ale kluczowe jest, by to narcyz, a nie jego partner, trafił do specjalisty. Terapia par może być skuteczna dopiero po indywidualnej pracy nad osobistymi problemami narcyza.

Jeżeli narcyz dostrzeże, że rani innych, jest szansa na zmianę i relacja nie musi być skazana na niepowodzenie, choć wymaga to refleksji i odwagi. W przypadku, gdy narcyz spotka narcyzkę, długoterminowa relacja jest mało prawdopodobna, ponieważ obie strony będą próbowały manipulować i dominować nad sobą, zarówno w heteroseksualnych, jak i homoseksualnych relacjach.

2024-07-15

Na podst. tekstu Zuzanny Kuffel