Adam Dołżycki. Wybitny dyrygent, o którym zapomniano

Jeden z najwybitniejszych dyrygentów operowych, o którym zapadła cisza po tym, co nawywijał w kontaktach i we współpracy z hitlerowcami podczas drugiej wojny światowej w Warszawie.

Fot. Wikimedia

Od 1919 r. był pierwszym dyrektorem Opery Poznańskiej, więc poświęciłem mu biograficzną wzmiankę z okazji jubileuszu w roku 1969. Natychmiast posypały się na mnie gromy wielu żyjących jeszcze świadków jego okupacyjnych grzechów.

Nie pamiętano mu dyrygenckiej kariery, dbałości o dzieła Moniuszki, skomponowania opery Krzyżacy na kanwie powieści Sienkiewicza, częstego inscenizowania spektakli, którymi dyrygował we Lwowie, w Poznaniu i Warszawie. Wreszcie, że kolaborując z wrogiem, uratował życie wielu muzyków, w tym pochodzenia żydowskiego, z którymi występował w kawiarniach warszawskich. Uszedł z życiem wraz z wycofującymi się hitlerowcami. Osiadł w Bawarii, dając prywatne lekcje muzyki w Tirschenreuth aż do roku 1972, kiedy to zmarł w szpitalu w pobliskim Marktredwitz.

Jeżdżąc do Bayreuth na Festiwale Wagnerowskie, odnalazłem po drodze jego grób, zapaliłem świeczki, spotkałem nawet sąsiadów – staruszków pamiętających tego wielkiego polskiego artystę renegata, pokutującego anonimowo za swą hańbiącą przeszłość w zapadłej bawarskiej dziurze. Poza wszystkim był jednak również wybitną postacią muzyki polskiej, bratem wspaniałego malarza i scenografa Leona Dołżyckiego, wreszcie pierwszym polskim dyrektorem gmachu pod Pegazem, gdzie wiele dziesięcioleci po nim działałem. 

2024-05-14

Sławomir Pietras


Wiadomości
Układ sędziowski? [REPORTAŻ ANGORY]
Tomasz Patora
Polskie ślady dopingowe. Rozmowa z MICHAŁEM RYNKOWSKIM
Tomasz Zimoch
Stanowski chce zaprosić do studia Janusza Walusia. Nie powinno się go promować.
Marek Palczewski
PSL – rodzinna miłość, czyli nepotyzm
Antoni Szpak
Autobiografia Angeli Merkel. Cesarzowa Europy nie żałuje niczego
KK na podst.: BBC, Der Spiegel, Focus, Corierre della Sera, ZDF.de, Süddeutsche Zeitung
Społeczeństwo
Horror w centrum miasta. Dom opanowany przez robactwo
Bohdan Melka na podst. TVP Info, „Krwiożercza plaga. Robactwo opanowało wrocławskie osiedle”
Potrzebni i niemile widziani. Imigranci potrzebni do pracy
E.W. na podst. Marta Mazuś. „Potrzebujący, potrzebni”, „Polityka” nr 49/2024
Olini, czyli aromatyczny olej prosto z Polski
E.W. na podst. pb.pl, portalspozywczy.pl
Łódzki szpital zorganizował pokój dla rodziców wcześniaków
ADO
IKONOWICZ: W obronie szypra i inwalidki
Piotr Ikonowicz
Świat/Peryskop
Nazwy ulic świata. Historia i kultura ukryte w kilku literach
Agnieszka Nowak-Samengo
Ostatni bastion prohibicji na Spitsbergenie
Zbigniew Kuczyński (Oslo)
Hymny narodów świata: Acre
Henryk Martenka
Magia świąt w Paryżu. Najbardziej spektakularne iluminacje świata
Magda Sawczuk
Gruzja. Protesty na ulicach, starcia z policją
(KK) na podst.: BBC, Reuters, Der Spiegel, Georgia Today, Associated Press
Lifestyle/Zdrowie
Denzel Washington: „Wyrządziłem sobie wiele szkód”
(ANS) Na podst.: vanityfair.it, esquire.com, gqitalia.it, movieplayer.it, leggo.it, cinematographe.it, ilfattoquotidiano.it
Murray trenerem Djokovicia. Gwiazdorski duet łączy siły na korcie
Maciej Woldan
Społeczeństwo jest coraz starsze, więc chorób coraz więcej
A.M.
Najlepsi w 2024? Beyonce rozgramia konkurencję
Grzegorz Walenda
Praca pełna stresu i brak work-life balance. Takie są polskie realia
A.M.
Angorka