Przesłanki czynu zabronionego? Nie zaszły
W kwietniu 2020 roku pośrednik powiązany z bratem ministra zdrowia Łukasza Szumowskiego sprzedał Ministerstwu Zdrowia 120 tys. masek z Chin za 5,5 mln zł. Zawiadomienie o oszustwie zostało złożone w maju 2020 roku przez ówczesnego wiceministra zdrowia Janusza Cieszyńskiego, po tym jak dostawcy odmówili zwrotu pieniędzy za maski, które okazały się bezużyteczne dla służby zdrowia. Przesyłka zawierała fałszywe certyfikaty, a same maski nie spełniały wymaganych norm ochrony medycznej. Prokuratura zbadała także kwestie fałszywych certyfikatów, jednak nie stwierdzono przestępstwa. Łukasz Guńka, główny pośrednik w tej transakcji, później wyjaśnił, że fałszywy certyfikat trafił do przesyłki przez pomyłkę.
Ministerstwo Zdrowia zlekceważyło ostrzeżenia CBA dotyczące braku doświadczenia dostawców w obrocie materiałami farmaceutycznymi. Śledztwo, które rozpoczęto na wniosek ministerstwa, dotyczyło oszustwa na dużą skalę. Po czterech latach, w lutym 2024 roku, prokuratura umorzyła sprawę, jednak decyzja ta nie została ogłoszona publicznie, a jej powód nie został ujawniony, ponieważ sprawa nie jest jeszcze prawomocna.
Umorzenie sprawy wynika z art. 17 § 1 pkt 2 k.p.k., który wskazuje, że czyn nie spełnia przesłanek czynu zabronionego. Dziennikarze ustalili, że prokuratura przeanalizowała także kwestię fałszywych certyfikatów dołączonych do masek z Chin, jednak również nie stwierdzono przestępstwa.
Odmowa wyjaśnień
Jak powiedział „Rzeczpospolitej” prokurator Piotr Skiba, rzecznik Prokuratury Okręgowej w Warszawie:
Akta sprawy, z zażaleniami na postanowienie o umorzeniu śledztwa, zostały przesłane 31 października 2024 r. do sądu. Sprawa nie jest prawomocnie zakończona, zatem decyzją referenta sprawy nie będziemy szerzej informować o dokonanych ustaleniach.
Z kolei sędzia Anna Ptaszek, rzeczniczka ds. karnych sądu, wyjaśniła w rozmowie z „Rz”, że jedynie prokurator ma prawo udzielać informacji na temat powodów umorzenia, ponieważ sąd jest zobowiązany do zachowania tajemnicy postępowania przygotowawczego. Ministerstwo Zdrowia potwierdziło, że złożyło zażalenie, jednak nie ujawnia szczegółów, gdyż nie wyraziło zgody na publikację informacji ze śledztwa.
Nowe śledztwo z trzema wątkami
Po umorzeniu śledztwa w Warszawie, od kwietnia 2024 roku, nowe postępowanie prowadzi ABW oraz Prokuratura Regionalna w Łodzi. Dotyczy ono tych samych dostawców, którzy nie mieli doświadczenia w sprzedaży środków ochrony indywidualnej.
Śledztwo obejmuje trzy wątki: naruszenie uprawnień przez funkcjonariuszy publicznych przy zawieraniu umów z firmami, które nie spełniały norm, a także działania Rządowej Agencji Rezerw Strategicznych (RARS). Badane są także inne zakupy maseczek i środków ochrony, które nie odpowiadały wymaganym standardom.