R E K L A M A
R E K L A M A

Hymny narodów świata: Jugra

To staroruska nazwa określająca ziemie zamieszkane przez Jugrów, czyli Chantów i Mansów. Administracyjnie nazwa równorzędna z Chanty-Mansyjskim Okręgiem Autonomicznym, podmiotem Federacji Rosyjskiej, wchodzącym w skład obwodu tiumeńskiego.

Fot. Flickr

Kraj na rubieżach Europy, o powierzchni półtora razy większej niż Polska, a zamieszkany przez liczbę ludności równą Warszawie. Region samowystarczalny, posiadający ogromne złoża ropy naftowej i gazu ziemnego, mający wysoką pozycję w rankingach gospodarczych Federacji, w praktyce ustępując jedynie miastu Moskwie. Kiedy powstał ZSRR, mniejszościom, eksterminowanym przez carat, przyznano w 1930 roku pewną autonomię, mającą zrekompensować im wielowiekowe krzywdy. Jednak dopiero w 1977 roku utworzono Chanty-Mansyjski Okręg Autonomiczny, do którego nazwy w 2003 roku dodano Jugrę. 

Jugra to nazwa zaniechana już w XII wieku, co było efektem migracji plemion ugrofińskich, ale w 2003 roku w procesie kształtowania kulturowej tożsamości nazwy tej świadomie użyto w oficjalnym nazewnictwie Okręgu. Centrum administracyjnym Jugry jest Chanty-Mansyjsk, zaś największym miastem Surgut. Obecnie liczba rdzennych mieszkańców, Chantów i Mansów, nie przekracza 2 procent populacji Okręgu. 

Chantowie są pradawnym zlepkiem miejscowych ludów myśliwsko-rybackich oraz napływających nomadów – hodowców bydła i koni z Azji Środkowej. W podobnym procesie wyłoniło się plemię Mansów i oba ludy podzieliły między siebie zajmowane ziemie. W XI wieku po raz pierwszy pojawili się na ich ziemiach Rusini i Finowie, ale to dzięki XII-wiecznym staroruskim kronikom utrwalono w zapisie nazwę Jugra. Chantowie i Mansowie prowadzili handel z sąsiednimi plemionami, między innymi Samojedami, Nieńcami, Ostiakami i Jakutami, zaś w okresie Złotej Ordy, podobnie jak inne ludy syberyjskie, zostali zmuszeni do płacenia podatku, tzw. jasaku, który pozostał ich powinnością także w czasach carskich. 

Od XVI wieku, kiedy rozpoczęła się kolonizacja ruska, liczba rdzennej ludności nieustannie spadała, a Chantowie i Mansowie stali się etniczną mniejszością. Niemniej poczucie tożsamości kulturowej i cywilizacyjnej przetrwało. W 2016 roku zainicjowano tu szeroki ruch społeczny, mający na celu stworzenie programu edukacyjnego „Jugra wielowiekowa”, mającego na celu uczczenie 900-lecia pierwszej historycznej wzmianki o Jugrze. I choć wyznaczono krajowi pewne znamiona odrębnej tożsamości, rosyjscy historycy włączyli historię Jugry do historii Rosji. 

W latach 20. XX wieku rozpoczęto przymusową kolektywizację rolnictwa i skierowano do Jugry setki rosyjskich osadników, co wywołało kilkanaście lat później dwa zbrojne antyradzieckie powstania Chantów i Mansów. Od połowy lat 30. prowadzono tu z sukcesem poszukiwania złóż ropy i gazu, zaś ich wydobycie zaczęto w latach 50. i 60. XX wieku. W 1991 roku właśnie goszczący tu prezydent Borys Jelcyn mówił: „Weź suwerenności, ile chcesz”, co miejscowi potraktowali dosłownie. 

Poza silną pozycją gospodarczą Jugra chlubi się ważnymi atutami historycznymi, jak i przyrodniczymi. W Chanty-Mansyjsku odbywają się międzynarodowe imprezy sportowe, kongresy branży IT, festiwale filmowe. W 2008 roku miasto było gospodarzem XXI Szczytu Rosja – Unia Europejska, z udziałem najważniejszych polityków europejskich tamtych czasów. 

Walorem docenianym przez turystów jest syberyjska przyroda. Jej symbolem są potężne rzeki łączące swe nurty w Jugrze: Irtysz i Ob. Miejsce sprzyjało osadnictwu już w VII tysiącleciu przed Chrystusem, czego dowodzą stanowiska archeologiczne, w których odsłonięto ślady osady, miejsca pochówków, a także późniejsze artefakty z trzech kultur wczesnej epoki żelaza. W 2007 roku otwarto na potrzeby edukacyjno- turystyczne archeopark – rozległy plenerowy zespół muzealny, geologiczny i historyczny, prezentujący bogactwo dziejów Jugry. Imponują tu szczególnie nadnaturalnej wielkości rzeźby mamutów i wyobrażenia dzikich zwierząt z okresu plejstocenu i paleolitu, a także realistyczna osada człowieka pierwotnego. Wart uwagi jest popularny, leżący między nurtami Obu i Irtyszu Samarowski Park Przyrody „Chugas”, co po chantyjsku oznacza „zalesioną wyspę”. Atrakcją stołeczną jest pływająca u zbiegu rzek latarnia – kaplica pod wezwaniem św. Mikołaja Cudotwórcy, 8-metrowej wysokości i wyporności 10 ton. Historia i industrialna współczesność wytworzyła w Jugrze nie tylko unikatowy melanż etniczny, lecz także wyznaniowy. Mieszkają tu bowiem prawosławni, staroobrzędowcy, muzułmanie. 

Państwowy hymn Chanty-Mansyjskiego Okręgu Autonomicznego, muzykę i słowa napisał A. Radczenko. Obowiązuje od 2004 roku. W przypadku wykonania hymnu Chanty-Mansyjskiego Okręgu Autonomicznego Jugra wraz z hymnem Federacji Rosyjskiej, hymn Chanty-Mansyjskiego Okręgu Autonomicznego jest wykonywany jako drugi. 

Государственный гимн Ханты-Мансийского автономного округа

Наш округ – седой богатырь
Свой дух возродил величаво,
Опора России – Урал и Сибирь!
Гордимся Югрою по праву!

Hymn państwowy Chanty-Mansyjskiego Okręgu Autonomicznego

Nasza ziemia to siwowłosy olbrzym
Jego duch odżył majestatycznie,
ostoja Rosji – Uralu i Syberii!
Jesteśmy słusznie dumni z Jugry!

Refren.
Jugra ma wiele twarzy,
Ze swoimi wielkimi czynami
Idzie naprzód z natchnieniem!
Piszemy historię
Naszej ukochanej Jugry
I sławimy jugorski naród!
Pod niebem syberyjskiej ziemi
Bogactwo od krawędzi do krawędzi,
I skrzydła nadziei znaleźliśmy tu,
Sławiąc Jugrę na wieki!

Refren.
Jugra – jesteś naszym pięknym domem,
Ludzie są tu zawsze cenieni,
A dzięki naszej wytrwałości i ciężkiej pracy
Będziesz kwitła na wieki wieków!

(tłum. Bogdan Sendero)

2023-11-06

Henryk Martenka


Wiadomości
Rozmowa z Jolantą Kwaśniewską. „Niczego w życiu ludziom nie zazdroszczę”
Tomasz Barański
Bądź jak Bóg i stań się człowiekiem. Rozmowa z ROMANEM BIELECKIM
Tomach Zimoch
Masa krytyczna została przekroczona! Ucieczka Romanowskiego to kompromitacja
Henryk Martenka
Sprawa Ziętary. Czy Były senator RP był odpowiedzialny za jego zniknięcie?
Wojciech Nomejko
Dlaczego masło jest takie drogie?
(KGB) na podst. Radio TOK FM
Społeczeństwo
Głupota w półświatku. Przestępstwa, które nie mogły się udać
Leszek Szymowski
Ostatni spacer ze Staszkiem. Pogrzeb Stanisława Tyma
Jacek Binkowski
Fajbusiewicz wraca do spraw sprzed lat. Zabójcy dwóch 18-latek wpadli po 24 latach!
Michał Fajbusiewicz
Wyglądał jak uczeń wracający ze szkoły. Dalszy ciąg sprawy napadu na kurierów
Katarzyna Binkowska
Prawnik radzi. Zwrot prezentu zamówionego przez Internet
Mecenas Jan Paragraf
Świat/Peryskop
Cudne przedwojnie. Jeśli nie użyją broni atomowej, będzie dobrze
Henryk Martenka
Bhutan zmieni się nie do poznania? Gospodarka tego potrzebuje
PKU na podst.: GMC.bt, Bhutantimes.bt, Kuenselonline.com, thebhutanese.bt
Słoweńskie miasteczko chciało zyskać dzięki… Melanii Trump
ChS na podst.: www.siol.net, www.fortune.com
Egzotyczna podróż na Antarktydę. Oferta turystyczna jest szeroka
AS na podst.: cnn.com, bbc.com
Według Mroziewicza. Wigilie w tropikach
Krzysztof Mroziewicz
Lifestyle/Zdrowie
Dla niej najważniejsze są praca i role. Nigdy nie była celebrytką
Tomasz Gawiński
Swift i powrót country. Muzyczne podsumowanie roku
Grzegorz Walenda
Święta w telewizji. Co zobaczymy w TVN i Polsacie?
Plotkara
Niebezpieczna otyłość brzuszna bezpośrednio wpływa na hormony i zdrowie
A.M.
Zmiany zwyrodnieniowe w kolanach. Przyczyną nie jest wiek
Andrzej Marciniak
Angorka