2024-06-12

O języku serca, snu i miłości. Decyzja Dudy o języku śląskim ma prawo boleć

Policzek od Dudy piecze tym mocniej, że czuje się w tym prymitywnym geście partyjną pogardę dla „opcji niemieckiej”, za jaką uznał Ślązaków mentor Dudy, nacjonalista Kaczyński. Duda ubogacił swą odmowę rutynowym aktem egoizmu, uznając się buńczucznie za obrońcę tożsamości narodowej narażonej na wrogie działania hybrydowe ze strony Rosji! Czyli: żadnych języków poza polskim! Żadnych wyimaginowanych

Henryk Martenka
2024-06-11

Nauka języka w Legii Cudzoziemskiej. 500 słów w cztery miesiące

Na pozór to klasa, jakich wiele: żółte świetlówki, białe kafelki, bazgroły na stolikach. Ale w grupie są wyłącznie mężczyźni. Większość z nich wyrosła już z wieku szkolnego, na dodatek wszyscy ubrani są w wojskowe stroje. Gdy do sali wchodzi chorąży Mourad, wszyscy wstają. Jest 8, można zaczynać zajęcia. Dla tych 20 mężczyzn to pierwsza godzina

(MS) ALICE DEVELEY © Figaro Syndication 2024
2023-07-10

Hymny narodów świata: Republika Ałtaju

Od XVIII wieku rozpoczęła się do dziś trwająca dominacja rosyjska. Górzysta, urzekająca dzikim pięknem kraina, skąd wywodzić się mają wszystkie ludy (i języki) tureckie. Według naukowców to stąd w VI wieku przodkowie Turków powędrowali na zachód, by dotrzeć do granic Europy. W Republice Ałtaju żyje około 70 tys. rdzennych Ałtajczyków, czyli co trzeci mieszkaniec. Językami ałtajskimi (a są to m.in. turecki, uzbecki, kazachski) mówi na świecie 152 mln ludzi. Ałtajczycy kultywują swą

Henryk Martenka
2023-04-19

Hymny narodów świata: Bretania

W tej pradawnej celtyckiej krainie dla jej mieszkańców tu kończyła się ziemia, czego dowodem nazwa jednego z czterech departamentów: Finistère. W obrazie regionu uderza przede wszystkim skala jego odrębności kulturowej. Jej źródła tkwią w bogatej historii, sięgającej neolitu. Śladami przeszłości są menhiry i dolmeny, służące do tajemniczych obrzędów odprawianych przez Celtów, o których też niewiele

Henryk Martenka
2023-04-18

Aliści, jeno, azaliż. Czy używanie archaizmów w XXI wieku to błąd?

– Natrafiam niekiedy w tekstach na słowa „aliści” i „jeno”. Wydaje mi się stylistycznym zgrzytem włączanie dzisiaj do wypowiedzi określeń archaicznych, a przez to niezrozumiałych dla dużej części odbiorców, np. „Zima była w tym roku łaskawa, aliści nie wszystkim to się podobało”; „Poczekaj jeno na mnie”. Jestem po sześćdziesiątce i pamiętam z telewizji, jak słowa

Maciej Malinowski
2023-04-18

Grzechnikowie i Grzeszczykowie. Skąd wzięły się nazwiska, w których pojawia się „grzech”

W numerze 50. „Angory” przeczytałem, że pochodzący z Sobieszyna Grzechnikowie wywodzą się ponoć od grzesznych niechrześcijan, których jako jeńców przywiódł spod Wiednia Sobieski – pisze Czytelnik. – Ja zasię, urodzony w nieodległym Leopoldowie, wywodzę się z klanu Grzeszczyków i zastanawia mnie podobieństwo nazwisk Grzeszczyk – Grzechnik. Rodowe nasze gniazdo to Ciepielów w ziemi radomskiej, gdzie

Jan Chryzostom Przydomek
2023-03-27

Obcy język polski #1106: „Ignorancja”, słowo błędnie rozumiane

– W czasie odczytywania w TVN24 uzasadnienia wyroku dożywotniego więzienia dla zabójcy prezydenta Adamowicza sędzia Sądu Rejonowego w Gdańsku posłużyła się – tak mi się wydaje – słowem „ignorancja” w niepoprawnym znaczeniu. Powiedziała: „Zachowanie oskarżonego – ignorancja najwyższego stopnia – nie jest pozytywną prognozą na przyszłość”. Z tego, co wiem, „ignorancja” oznacza „brak wiedzy na

Maciej Malinowski
2023-03-27

Może powtórzymy angielski? O wielu znaczeniach słowa „brush”

To w nim od dodatkowych znaczeń nie są wolne nawet tak niewinne narzędzia, jak choćby brush, czyli pędzel albo szczotka, które w innych kontekstach opisze zarośla albo otarcie się o coś (Their first brush with fame came when they sold their line of brushes made from brush wood. – Pierwszy raz zdobyli sławę, gdy udało

Marcin Wilczek
2023-03-23

Obcy język polski #1105: „Pieniacz”

– Niedawno w programie „Słownik polsko@polski” w Telewizji Polonia prof. Jan Miodek powiedział, że „pieniacz” to nie tylko „człowiek lubiący się procesować z błahych powodów”, lecz także – co mnie trochę zaskoczyło – „człowiek w ogóle kłótliwy, z byle przyczyny robiący awanturę”. Zdziwiłem się, gdyż tego drugiego znaczenia obecne słowniki nie notują. Czy mógłby Pan

Maciej Malinowski
2023-03-23

Podstępne słówka. O sądach i ławach

W nim bowiem, w odniesieniu do aktywności związanych z konkurowaniem ze sobą, rozróżniamy kilka rodzajów sędziów. Taki pilnujący z boiska czy ringu, żeby konkurencja sportowa przebiegała uczciwie, to referee (The referee called another foul and the team had to forfeit the match. – Sędzia odgwizdał kolejny faul i drużyna musiała poddać mecz.). Jego mniej ruchliwy

Marcin Wilczek