Hymny narodów świata: Karelia

Historyczna ojczyzna Karelów, wschodnia część Międzymorza Fińsko-Karelskiego, leży między Morzem Białym a jeziorami Onega i Ładoga, sięgając poprzez Przesmyk Karelski do brzegów Bałtyku. Jej nostalgiczne krajobrazy, ciągnące się morenowe wzniesienia i przeszło 60 tysięcy jezior są dziełem lodowca. 

Fot. Flickr

Republika Karelii lub Karjala powstała w 1923 roku jako podmiot autonomiczny i weszła w skład ZSRR. Od 1990 roku, kiedy Karelia przyjęła Deklarację suwerenności państwowej, nosi obecną nazwę. Mająca ponad 180 tysięcy kilometrów kwadratowych i ledwie 600 tysięcy mieszkańców kraina graniczy na zachodzie z Finlandią, na wschodzie z regionem Archangielska, od północy z Murmańskiem, a na południu z regionami Wołogdy i Leningradu. Językiem urzędowym jest rosyjski, używane są także: karelski, fiński i wepski (język z grupy bałtycko-fińskich, do roku 1990 wyłącznie mówiony). 

Republika ma rozwinięte zaplecze przemysłowe, głównie hutnictwo, górnictwo, przemysł drzewny i papierniczy. Niektórym obszarom republiki nadano status równorzędny dla regionów Dalekiej Północy, przez co mieszkańcy uzyskali pewne przywileje. 

Głównym miastem Karelii jest Pietrozawodsk,

leżący nad brzegiem jeziora Onega. Założono je w 1703 roku, pierwotnie jako Szujsk, kiedy car Piotr I ulokował w tym miejscu fabrykę uzbrojenia niezbędnego dla armii rozrastającego się imperium. Po czterech latach Szujsk zmienił się w Pietrozawodsk i stał się miastem, dziś uznanym za przyciągające tysiące turystów historyczne miejsce Rosji. Mieszczą się tu: skansen poświęcony czasom Piotra I, niegdysiejszy Ogród Pietrowski, a założony w doniosłym 1703 roku, sobór Aleksandra Newskiego i katedra św. Krzyża. Turyści znajdą tu wiele atrakcji o charakterze rekreacyjnym, gdyż w Karelii jest modna turystyka aktywna i ekologiczna. Region jest popularny wśród miłośników turystyki wodnej oraz rowerowej, rybaków i myśliwych. Na jeziorach Onega i Ładoga w sezonie letnim pływa nowoczesna biała flotylla, natomiast zimą oferuje się wycieczki skuterami śnieżnymi, psimi zaprzęgami, a nawet konno. Wielką atrakcją są karelskie petroglify znalezione na wyspach rzeki Vyg, a datowane na IV – III tysiąclecie przed naszą erą. 

Dzieje miasta i regionu nacechowane są stuleciami wpływów szwedzkich, fińskich i karelskich, tworzącymi tkankę historyczną, do której z nostalgią odwołują się Karelowie. W VII wieku istniało tu księstwo karelskie, a przez długie wieki mieszkańcy sami stanowili o sobie. Kraj jest typowym obszarem pogranicza kultur i cywilizacji, zawieszonym między światem Zachodu i Wschodu, żywiołem germańskim i słowiańskim, wyznaniem katolickim i prawosławnym. Mimo niewielkiej liczby ludności mieszkają tu przedstawiciele ponad stu narodowości, działa kilkadziesiąt stowarzyszeń o charakterze kulturalnym i etnicznym, kultywujących własne wielowiekowe dziedzictwo. Słynny XIX-wieczny epos „Kalewala”, fundament kultury i tożsamości fińskiej, jest również rdzeniem dziedzictwa Karelów, bowiem tysiąc lat wcześniej, gdy rodziły się legendy runiczne, będące tworzywem eposu, oba narody stanowiły jeszcze jedną ugrofińską etnię. Zmieniła ten stan religia, bowiem Karelowie dostali się pod wpływy Rusi Kijowskiej i w XIII wieku przyjęli prawosławie, zaś Finowie zostali zdominowani przez Szwedów, więc ich religią stał się luteranizm. Ktoś kiedyś powiedział, że architektura w Karelii sprawia, że człowiek ma wrażenie podróży w czasie. Z jednej strony drewniane chaty w wioseczkach, takich jak Kiem, Kinerm, Wirma, a z drugiej, tuż nad jeziorem Ładoga, dostrzec można północny modernizm czy też luterański, surowy styl kirche. 

Hymn Republiki Karelii, Gosudarstwennyj gimn Respubliki Karelija jest symbolem państwowym, uroczystą pieśnią o charakterze programowym. Zatwierdzony został przez Radę Najwyższą Karelii XII w 1993 roku. Kompozytorem jest Aleksander Biełoborodow (1948 – 2016), zaś autorami tekstu są poeta Iwan Kostin (1931 – 2015) i Armas Miszin (1935 – 2018), tłumacz tekstu na język fiński. Hymn miał kiedyś dwa oficjalne teksty: rosyjski i fiński, co zmieniono w 2001 roku, uzasadniając decyzję faktem, że konstytucyjnym językiem państwowym jest wyłącznie rosyjski.  

Kodirandu – Karjalu!

Igäine kaunis meijän mua.
Heimokanzat yhteh suat,
Karjalu!
Tuo kuunnelkua järvet dai mečät, suot
Kui sydämeh oma mua pajuo tuou.
Se mäin piälpäi selvembi nähtä voi –
Vie parembi kaikkii mua meijän roih.
Kodirandu – Karjalu!
Ozan kel elä igä kai.
Ryndähis meijän yksi vai –
Karjalu!
(wersja karelska)

Gosudarstwennyj gimn
Respubliki Karelija
Край родной – Карелия!

Древняя мудрая земля.
Братских племен одна семья,
Карелия!
Звените, озера, и пой, тайга!
Родная земля, ты мне дорога.
Высоко на сопках твоих стою
И песню во славу тебе пою.
Край родной – Карелия!
(w języku rosyjskim)

Hymn Państwowy Republiki Karelii
Ojczyzna – Karelia!

Starożytna, mądra kraina.
Braterskich plemion jedna rodzina,
Karelia!
Pierścień, jeziora i śpiew, tajga!
Ojczyzno, jesteś mi droga.
Wysoko na twych wzgórzach
staję i śpiewam
pieśń na twoją chwałę.
Ojczyzna – Karelia!
Na zawsze jesteś mi dana przez los.
Witaj od wieków mój kraju,
Karelio!
Bohaterowie eposów z lasów i gór
Żyją na naszej ziemi do dziś.
Płyń pieśnio! Kantele, śpiewaj dźwięcznie,
Ku czci świętej ziemi karelskiej!
Ojczyzna – Karelia!
Runy i byliny ciągle są żywe.
Widzę twój promienny świt,
Karelio!

W 1991 roku pojawiła się w mediach informacja, że Rosja gotowa jest odsprzedać Karelię Finom za 15 miliardów dolarów. Mimo że źródła tej informacji wydają się wiarygodne, dziś żadna ze stron tego nie potwierdza. 

2023-09-11

Henryk Martenka


Wiadomości
Nie słychać w Moskwie kurantów [REPORTAŻ ANGORY]
Wojciech Barczak
Albo my ich, albo oni nas. Rozmowa z prof. RYSZARDEM PIOTROWSKIM
Krzysztof Różycki
Ta uczelnia współpracowała z Collegium Humanum. Obiecuje „Doktorat w 100 dni”.
Beata Dżon-Ozimek
Społeczeństwo
Fajbusiewicz wraca do spraw sprzed lat. Śmierć z narkotykami w tle
Michał Fajbusiewicz
Dziennikarstwo a sztuczna inteligencja. Czy mamy się czego obawiać?
Marek Palczewski
Tata bez zobowiązań. Na niektórych alimenciarzy nie ma sposobu
E.W. na podst.: Małgorzata Święchowicz, „Zadłużeni u dzieci”, „Newsweek” nr 35
Igrzyska paralimpijskie. Zachwycające otwarcie i wielkie nadzieje
MS, FLORENCE VIERRON LÉNA LUTAUD ARIANE BAVELIER © Figaro Syndication 2024
Świat/Peryskop
Nieustępliwa irańska opozycja działa od ponad dekady w okolicach Tirany
PKU, MATTHIAS RÜB © FAZ 2024
Gwinea Równikowa. Syn prezydenta prowadzi skandalicznie luksusowe życie
MS, TANGUY BERTHEMET © Figaro Syndication 2024
5 najbardziej zagrożonych miejsc z listy światowego dziedzictwa UNESCO
AS na podst.: dailymail.co.uk, geographical.co.uk
Hymny narodów świata: Baleary
Henryk Martenka
To musisz zobaczyć na Sycylii. Przyroda, zabytki i kuchnia
Wojciech Nawrocki
Lifestyle/Zdrowie
Wcale nie „z niczego”. Miłość a ludzki mózg
Na podst. tekstu Dominiki Tworek
81. Międzynarodowy Festiwal Filmowy w Wenecji. Gwiazdy i słoń na plakacie
ANS
„Harry Potter”, czyli Książka, która zmieniła oblicze literatury
(MS) ALICE DEVELEY MADELEINE METEYER
Angorka