Adam Dołżycki. Wybitny dyrygent, o którym zapomniano

Jeden z najwybitniejszych dyrygentów operowych, o którym zapadła cisza po tym, co nawywijał w kontaktach i we współpracy z hitlerowcami podczas drugiej wojny światowej w Warszawie.

Fot. Wikimedia

Od 1919 r. był pierwszym dyrektorem Opery Poznańskiej, więc poświęciłem mu biograficzną wzmiankę z okazji jubileuszu w roku 1969. Natychmiast posypały się na mnie gromy wielu żyjących jeszcze świadków jego okupacyjnych grzechów.

Nie pamiętano mu dyrygenckiej kariery, dbałości o dzieła Moniuszki, skomponowania opery Krzyżacy na kanwie powieści Sienkiewicza, częstego inscenizowania spektakli, którymi dyrygował we Lwowie, w Poznaniu i Warszawie. Wreszcie, że kolaborując z wrogiem, uratował życie wielu muzyków, w tym pochodzenia żydowskiego, z którymi występował w kawiarniach warszawskich. Uszedł z życiem wraz z wycofującymi się hitlerowcami. Osiadł w Bawarii, dając prywatne lekcje muzyki w Tirschenreuth aż do roku 1972, kiedy to zmarł w szpitalu w pobliskim Marktredwitz.

Jeżdżąc do Bayreuth na Festiwale Wagnerowskie, odnalazłem po drodze jego grób, zapaliłem świeczki, spotkałem nawet sąsiadów – staruszków pamiętających tego wielkiego polskiego artystę renegata, pokutującego anonimowo za swą hańbiącą przeszłość w zapadłej bawarskiej dziurze. Poza wszystkim był jednak również wybitną postacią muzyki polskiej, bratem wspaniałego malarza i scenografa Leona Dołżyckiego, wreszcie pierwszym polskim dyrektorem gmachu pod Pegazem, gdzie wiele dziesięcioleci po nim działałem. 

2024-05-14

Sławomir Pietras


Wiadomości
Pożegnaliśmy ich w 2024 roku. Zestawienie największych nazwisk
Ewa Wesołowska
Ameryka już wybrana [FELIETON OGÓRKA]
Michał Ogórek
Społeczeństwo
Lano Meble. Producent z zasadami
E.W. na podst. Pb.pl (Puls Biznesu)
Pochówek jak ze snów. W morzu lub z pięknym krajobrazem
Beata Dżon-Ozimek
Nowy sposób na żałobę. Koniec ze smutnymi pogrzebami
PKU na podst.: FAS, Der Tagesanzeiger, CNN
Musi płacić alimenty, choć nie jest ojcem. „Chodzi o dobro dzieci”
Wojciech Barczak, Interwencja, Polsat
„Tu spoczywają Polacy”. Groby, których prawie nikt nie pamięta
Henryk Martenka
Świat/Peryskop
Rosyjskie zakłady spirytusowe na celowniku Ukrainy. „To nie tylko Putinka”
CEZ na podst: mashnews.ru, svoboda.org, 24tv.ua, korespondent.net, telegraf.ua
Wiedźmy z Buczy. Żeńska jednostka zestrzeliwuje rosyjskie drony
AS na podst.: bbc.com, independent.co.uk, aljazeera.com
Ta kobieta wstrząsnęła całą Francją. Pragnęła życia w luksusie
MS, ROZENN MORGAT Le Figaro 2024
Hymny narodów świata: Melilla
Henryk Martenka
David Barnea. Szef Mosadu odpowiedzialnego za śmierć Hassana Nasrallaha
MS, JEAN-MARC GONIN © Figaro Syndication 2024
Lifestyle/Zdrowie
Najdroższe instrumenty świata. Połączenie sztuki, muzyki i historii
MHM na podst.: guitar.world, rollingstone.com, listverse.com
Co czeka niedźwiedzie polarne? Niedługo może nastąpić moment krytyczny
TŁ, RHYS BLAKELY © Times Newspaper Ltd., London 2024
Pawilon Polski na biennale w Wenecji 2024. „Cudzoziemcy są wszędzie”
Marek Palczewski
Wisława Szymborska ożywiona przez AI przeczy etyce dziennikarskiej
Marek Palczewski
Angorka