Hymny narodów świata: Styria

Kraj związkowy w Austrii, drugi pod względem powierzchni i czwarty najgęściej zamieszkany, choć liczba ludności Styrii nie przekracza półtora miliona. Graniczy ze Słowenią. Stolicą jest Graz. 

Fot. Pixabay

Historycznie tereny dzisiejszej Styrii zamieszkiwali Celtowie, potem Słowianie, którzy – gdy weszli w zwycięski sojusz z Bawarczykami przeciw Awarom – stworzyli udany model społeczny oparty na korzystnym współistnieniu. Niemieccy osadnicy pojawili się na ziemiach styryjskich w późnym średniowieczu, ale na skutek zajmowania wysokich stanowisk język niemiecki stał się wkrótce językiem powszechnym. Jak podpowiadają przewodniki turystyczne, słowiańska przeszłość Styrii utrwaliła się w nazwach licznych miejscowości. 

Królestwo Styrii przez stulecia było krajem koronnym cesarstwa austriackiego, a od 1867 roku weszło w skład Austro-Węgier. Po 1919 roku, zgodnie z ustaleniami traktatowymi, część południowej Styrii weszła w skład Jugosławii, czyli po 1991 roku niepodległej Słowenii. Nazwa kraju pochodzi od rzeki Steyr, ta zaś ma swe korzenie w celtyckiej nazwie Stiria, oznaczającej tamę. Krainę gospodarczo rozwinęli w przeszłości margrabiowie Steyr. Styryjscy autochtoni do dziś posługują się styryjskim, który jest jednym z dialektów słoweńskich, ale w powszechnym użyciu pozostają dialekty bawarskie. Turystycznie i kulturowo niezwykle oryginalne pogranicze niemiecko-słowiańskie. 

Styria jest ważnym elementem w austriackim przemyśle turystycznym, zwłaszcza Salzkammergut i region Schladming-Dachstein. Południe Styrii uchodzi za zielone serce Austrii, słynie z winnic i szlaków winiarskich. Nakłada się na te atrakcje dziedzictwo kultury, bowiem od średniowiecza kraj uchodził za centrum kulturalne, zaś XIV-wieczna styryjska kronika rymowana uważana jest za pierwsze tak obszerne dzieło historyczne napisane w języku niemieckim. Tak w wieku XX Graz uważany był za ważne miejsce, gdzie powstawała współczesna literatura austriacka, tworzona przez noblistów Elfriede Jelinek i Petera Handkego. Tu urodził się wybitny interpretator muzyki dawnej Nikolaus Harnoncourt, któremu miasto poświęciło prestiżowy coroczny festiwal muzyczny. Trwałym elementem wizerunku Grazu są sztuki plastyczne i filmowe oraz muzea. Żywa i ściągająca tłumy turystów jest styryjska sztuka ludowa, w której przetrwało dziedzictwo kulturowe, które bezpowrotnie zaginęło w folklorze innych części Europy Środkowej. Silnymi atutami pozostają zabytki, w tym największy w Austrii maryjny kościół pielgrzymkowy w Mariazell, opactwo benedyktyńskie w Admont, najstarszy na świecie czynny klasztor cystersów Rein, założony w 1129 roku, także XII-wieczne zamczysko Riegersburg. W Grazu zwiedzić można Schlossberg, największą twierdzę w Styrii, która znalazła się w księdze Guinnessa jako nigdy niezdobyta, choć poddała się armii Napoleona. Na liście światowego dziedzictwa UNESCO znalazła się cała starówka Grazu. Nie do pominięcia jest Zielone Jezioro – Grüner See – słynące ze szmaragdowej wody i warunków do nurkowania. Obowiązkowy do obejrzenia jest potężny masyw Dachsteinu. 

Styryjskim hymnem narodowym jest Dachsteinlied, Pieśń Dachsteinu. Długa, 10-zwrotkowa pieśń została napisana w 1844 roku, a prawykonanie odbyło się w roku 1904. W 1929 roku styryjski parlament krajowy oficjalnie uznał zwrotki 1, 2, 3 i 10 za hymn narodowy. Tekst zaistniał wbrew rzeczywistości politycznej, gdyż jego pierwsza zwrotka odnosi się do Dolnej Styrii, która znalazła się poza terytorium kraju, bo w Słowenii, co formalnie zakwestionowano w 2004 roku, gdy Słowenia przystąpiła do Unii Europejskiej. Sugerowano wówczas nawet zmianę hymnu Styrii, ale ostatecznie wszystko pozostało po staremu. Motywy pieśni wykorzystano także w Marszu 9. Pułku Strzelców Alpejskich, a jej pierwsze takty wybrzmiewają przed zapowiedziami przystanków linii kolejowej Holding Graz. 

Dachsteinlied

Och vom Dachstein an, wo der Aar noch haust,
bis zum Wendenland am Bett der Sav’
und vom Alptal an, das die Mürz durchbraust,
bis ins Rebenland im Tal der Drav.
Dieses schöne Land ist der Steirer Land,
ist mein liebes teures Heimatland,
dieses schöne Land ist der Steirer Land,
ist mein liebes, teures Heimatland!

Pieśń Dachsteinu

Och, od Dachsteinu – tam orzeł mieszka –
aż do Wendenlandu i Sawy
od Alptal, gdzie Mürz szumi rzeka,
do winnic w dolinie Drawy.
Ten piękny kraj to kraj Styryjczyków,
to moja kochana, droga ojczyzna,
ten piękny kraj to kraj Styryjczyków,
to moja kochana, droga ojczyzna!
Gdzie kozica skacze ze ściany skalnej,
a myśliwy naraża się z odwagą,
gdzie pasterka lubi jodłowanie,
w górach, które chmur sięgają.
Ten piękny kraj to kraj Styryjczyków,
to moja kochana, droga ojczyzna,
ten piękny kraj to kraj Styryjczyków,
to moja kochana, droga ojczyzna!
Gdzie siła młota i żarzą się węgle,
mocne ręce kują żelazo, ciężko pracując.
Gdzie dęby – nadal zielone, soków pełne –
co od zawsze opierają się wichurom.
Ten piękny kraj to kraj Styryjczyków,
to moja kochana, droga ojczyzna,
ten piękny kraj to kraj Styryjczyków,
to moja kochana, droga ojczyzna!
Gdzie wznosi się piękne miasto
przy atłasu wstędze zielonej Mury,
gdzie wiedzy i sztuki bogactwo,
tam, w szlachetnej świątyni natury.
Ten piękny kraj to kraj Styryjczyków,
to moja kochana, droga ojczyzna,
ten piękny kraj to kraj Styryjczyków,
to moja kochana, droga ojczyzna!
(tłum. Anna Sieroń)

Twórcami styryjskiego hymnu narodowego są Ludwig Carl Seydler (1810 – 1888), kompozytor i organista, oraz Jakob Franz Dirnböck (1809 – 1861), księgarz, wydawca i pisarz. Pretekstem do napisania utworu było 25-lecie istnienia Styryjskiego Towarzystwa Rolniczego.

2024-07-01

Henryk Martenka


Wiadomości
Pożegnaliśmy ich w 2024 roku. Zestawienie największych nazwisk
Ewa Wesołowska
Ameryka już wybrana [FELIETON OGÓRKA]
Michał Ogórek
Społeczeństwo
Lano Meble. Producent z zasadami
E.W. na podst. Pb.pl (Puls Biznesu)
Pochówek jak ze snów. W morzu lub z pięknym krajobrazem
Beata Dżon-Ozimek
Nowy sposób na żałobę. Koniec ze smutnymi pogrzebami
PKU na podst.: FAS, Der Tagesanzeiger, CNN
Musi płacić alimenty, choć nie jest ojcem. „Chodzi o dobro dzieci”
Wojciech Barczak, Interwencja, Polsat
„Tu spoczywają Polacy”. Groby, których prawie nikt nie pamięta
Henryk Martenka
Świat/Peryskop
Rosyjskie zakłady spirytusowe na celowniku Ukrainy. „To nie tylko Putinka”
CEZ na podst: mashnews.ru, svoboda.org, 24tv.ua, korespondent.net, telegraf.ua
Wiedźmy z Buczy. Żeńska jednostka zestrzeliwuje rosyjskie drony
AS na podst.: bbc.com, independent.co.uk, aljazeera.com
Ta kobieta wstrząsnęła całą Francją. Pragnęła życia w luksusie
MS, ROZENN MORGAT Le Figaro 2024
Hymny narodów świata: Melilla
Henryk Martenka
David Barnea. Szef Mosadu odpowiedzialnego za śmierć Hassana Nasrallaha
MS, JEAN-MARC GONIN © Figaro Syndication 2024
Lifestyle/Zdrowie
Najdroższe instrumenty świata. Połączenie sztuki, muzyki i historii
MHM na podst.: guitar.world, rollingstone.com, listverse.com
Co czeka niedźwiedzie polarne? Niedługo może nastąpić moment krytyczny
TŁ, RHYS BLAKELY © Times Newspaper Ltd., London 2024
Pawilon Polski na biennale w Wenecji 2024. „Cudzoziemcy są wszędzie”
Marek Palczewski
Wisława Szymborska ożywiona przez AI przeczy etyce dziennikarskiej
Marek Palczewski
Angorka