Nowa ustawa i sprzeciw organizacji
Ustawa azylowa została uchwalona przez Sejm i Senat i czeka teraz na podpis prezydenta. Nowelizacja wprowadza rozwiązanie, które umożliwia władzom ograniczenie prawa do ubiegania się o azyl na określonym obszarze i w wyznaczonym czasie. Zgodnie z nowymi przepisami, Rada Ministrów będzie mogła wprowadzić tymczasowe ograniczenie prawa do składania wniosków o ochronę międzynarodową w formie rozporządzenia. Ograniczenie to nie będzie mogło trwać dłużej niż 60 dni.
Organizacje pozarządowe z całej Polski, które od lat wspierają migrantów i uchodźców, skierowały swój apel do prezydenta Andrzeja Dudy. Pod listem podpisały się m.in. organizacje takie jak Amnesty International Polska, Centrum ds. Katastrof i Klęsk Żywiołowych TRATWA, Centrum Pomocy Migrantom i Uchodźcom Caritas Archidiecezji Katowickiej, Fundacja Avalon, Fundacja Dajemy Dzieciom Siłę oraz Fundacja dla Wolności.
Wśród sygnatariuszy znajdują się także Fundacja Panoptykon, Fundacja Polskie Forum Migracyjne, Fundacja „Ukraiński Dom”, Helsińska Fundacja Praw Człowieka, Klub Inteligencji Katolickiej w Warszawie, Komitet Obrony Demokracji, Konsorcjum Migracyjne oraz wiele innych organizacji. Apel został złożony w Kancelarii Prezydenta w poniedziałek, a organizacje wyraziły również chęć spotkania z Andrzejem Dudą.
Krytyka ze strony RPO
Prof. Marcin Wiącek, Rzecznik Praw Obywatelskich, stwierdził w rozmowie z TOK FM, że ustawa azylowa jest niezgodna z konstytucją i międzynarodowymi standardami. Podkreślił, że jeśli rząd chce wprowadzić ograniczenia w związku z sytuacją na wschodniej granicy, powinien ogłosić stan wyjątkowy lub wojenny, ponieważ tylko w takich warunkach konstytucja dopuszcza zawieszanie niektórych praw.
Wiącek zauważył również, że ustawa wprowadza rozwiązanie przypominające stan nadzwyczajny, w którym decyzje podejmowane przez rząd nie będą podlegały kontroli sądowej ani Trybunału Konstytucyjnego.
Rzecznik Praw Obywatelskich przypomniał także w programie „Graffiti”, że zgodnie z międzynarodowym prawem uchodźczym każda osoba ubiegająca się o schronienie ma prawo, aby jej wniosek został rozpatrzony, choć nie musi być on oczywiście pozytywnie oceniony. Zaznaczył, że Polska w przypadku zagrożenia granicy nie musi stosować się do międzynarodowych konwencji, ale zaproponowane przez rząd rozwiązanie jest źle sformułowane i narusza zasadę proporcjonalności.
Donald Tusk apeluje
We wtorek, podczas posiedzenia Rady Ministrów, premier zaapelował do prezydenta o jak najszybsze podpisanie uchwalonej ustawy.
Ja tutaj mam, kochany panie prezydencie, może pan zobaczy – jeżeli kamery uchwycą – rozporządzenie Rady Ministrów dotyczące tego czasowego ograniczenia prawa do składania wniosku o udzielenie ochrony międzynarodowej i, mówiąc po polsku, w skrócie, zawieszające prawo do składania wniosków o azyl. Cały czas czekamy na pana podpis, to rozporządzenie jest gotowe. Gdyby pana podpis się pojawił choćby dzisiaj rano, w tej chwili przyjęlibyśmy to rozporządzenie.