Według informacji podanych przez Dziennik Gazeta Prawna, studenci z krajów takich jak Rwanda, Turcja czy Zimbabwe decydują się na studia w Polsce głównie w celu uzyskania wizy, umożliwiającej im przekroczenie granicy strefy Schengen. Mimo że posiadanie studenckiej wizy umożliwia legalny pobyt w UE oraz pracę, w praktyce większość cudzoziemców nie rozpoczyna rzeczywistych studiów, ale opłaca jedynie czesne.
Niektóre prywatne szkoły wykorzystują to i traktują cudzoziemskich studentów jako źródło dochodu. Mateusz Reszczyk, wicekonsul Polski w Indiach, podczas przesłuchania przed komisją śledczą ds. afery wizowej, stwierdził, że niektóre z tych uczelni nie sprawdzają kwalifikacji obcokrajowców do podjęcia studiów w Polsce, co oznacza, że nie są w stanie zweryfikować, czy kandydaci rzeczywiście ukończyli szkołę średnią. W trakcie przesłuchań wymienił trzy prywatne uczelnie, które obecnie są poddawane kontroli: Vistula, Wyższa Szkoła Menedżerska w Warszawie oraz Akademia Nauk Stosowanych WSGE w Józefowie.
To dopiero wierzchołek góry lodowej
Liczba podejrzanych szkół wyższych może być znacznie większa. Wystarczy przeanalizować udostępnione dane przez Ośrodek Przetwarzania Informacji. Na przykład, aż 61% studentów Wyższej Szkoły Zarządzania i Administracji w Opolu to cudzoziemcy. Podobnie, Wyższa Szkoła Bezpieczeństwa Wewnętrznego w Łodzi przeważająco kształci studentów spoza UE, głównie na pierwszym roku studiów.
Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji potwierdza, że powołano międzyresortową grupę roboczą, której celem jest eliminacja nieprawidłowości w systemie wizowym. Procedury zostały uszczelnione w 2019 roku, co oznacza, że od tego czasu uzyskanie wizy uprawniającej do podjęcia studiów stacjonarnych na prywatnej uczelni możliwe jest jedynie na podstawie listy prowadzonej przez MSWiA. Niemniej jednak, szkoły wyższe, które od lat rekrutują zagranicznych studentów, nie zostały objęte tymi zmianami.