R E K L A M A
R E K L A M A
2024-09-06

Naturalne wymieranie dialektów. Połowa z istniejących języków jest zagrożona

Uta Reinöhl od wielu lat podróżuje do „górskiej krainy o świcie”, jak brzmi sanskrycka nazwa indyjskiego stanu Arunachal Pradesh. Niemiecka lingwistka spędza tam co roku kilka tygodni, aby badać coś, czego nie da się już uratować. Próbuje udokumentować dla potomności niezbadany wcześniej język kera’a. Do społeczności o tej samej nazwie należy ok. 15 tys. osób żyjących w rozproszonych wioskach w różnych dolinach Himalajów. Nie wszyscy Kera’a posługują

PKU, ANDREAS FREY © FAZ 2024
2024-09-03

5 najbardziej zagrożonych miejsc z listy światowego dziedzictwa UNESCO

Wskazano 50 miejsc najbardziej narażonych na zniszczenie. Żeby ocenić ryzyko, firma Climate X użyła platformy Spectra, zwykle wykorzystywanej do przewidywania, jak zmiany klimatu wpłyną na rynki nieruchomości, aktywa i infrastrukturę. Najbardziej zagrożone obiekty mogą zniknąć z powierzchni ziemi do 2050 roku. Wśród nich: opera w Sydney, Sansa – buddyjskie klasztory górskie w Korei, Park Narodowy Olympic w USA, lodowcowa strefa Alp Jung frau- Aletsch-Bietschhorn w Szwajcarii, Park Narodowy

AS na podst.: dailymail.co.uk, geographical.co.uk
2024-09-03

Hymny narodów świata: Baleary

Archipelag, mimo że Baleary są najmniejszą hiszpańską wspólnotą autonomiczną, jest wysoko cenioną destynacją turystyczną; trzecią po Wyspach Kanaryjskich i Katalonii, a każda wyspa ma własne, charakterystyczne walory rekreacyjne i krajoznawcze oraz wyrazisty charakter: od imprezowej Ibizy po rustykalną Minorkę, od kosmopolitycznej Majorki po sielską Formenterę. Majorka kusi krajobrazami i świetnymi drogami, XIII-wieczną spuścizną monarchiczną: imponującą katedrą i pałacem królewskim; Minorka zaś, leżąca najbardziej na wschód, jest reklamowana jako pierwsze miejsce

Henryk Martenka
2024-08-22

Upały dopadły prawie całą Ziemię. A będzie tylko goręcej

Poprzedni rekord padł 2 lipca 2023 roku, a jeszcze wcześniejszy – w sierpniu 2016. Tempo zmian jest coraz szybsze. Codziennie tysiące stacji monitorujących rozsianych po całym świecie notuje nowe lokalne ekstrema. – Ich liczba przekracza wszystko, co kiedykolwiek widziano lub co uważano za możliwe. Syreny wyją na wszystkich głównych wskaźnikach – mówi Maximiliano Herrera, Kostarykańczyk, który monitoruje zapisy temperatury od 35 lat.  Zasięg geograficzny upałów

EW na podst.: Yahoo News, The Guardian, Science News, New York Magazine, greenly.earth
2024-08-12

Mystery travel, czyli podróże w nieznane. Do ostatniej chwili nie wiesz, gdzie trafisz

Trend został zainspirowany filmem „Jestem na tak” (2008), którego bohaterowie, w ich rolach Jim Carrey i Zooey Deschanel, wsiadają na pokład samolotu i udają się gdzieś na romantyczny wypad. Jak organizuje się taki wyjazd? Loty, hotele, restauracje na zlecenie klienta rezerwuje agent, specjalizujący się w tego rodzaju wypoczynku. 

AS na podst.: nypost.com, abcnews.go.com, timeout.com
2024-08-05

Wenezuela. Fala protestów po cudach nad urną

Wszystko jednak wskazuje na to, że doszło do fałszerstw wyborczych na ogromną skalę. W Caracas i innych miastach wybuchły liczne protesty. Zamknięto sklepy, stanęły autobusy, a siły bezpieczeństwa rozpraszają demonstrantów gazem łzawiącym i gumowymi kulami. Do 1 sierpnia w manifestacjach straciło życie 16 osób, a ponad tysiąc aresztowano. W mieście Upata zginął uczestniczący w protestach 19-letni Luis Eduardo Roberto. Ojciec młodego mężczyzny opowiada, że jego syn

JP na podst. BBC, Reuters, Associated Press, El Universal, Diario Las Americas
2024-08-05

Hymny narodów świata: Vorarlberg

W landzie na co dzień używa się głównie dialektów języka alemańskiego, pochodzącego od germańskich plemion, które od III wieku dokonywały licznych inwazji na te tereny. Nazwa Vorarlberg wywodzi się od nazwy przełęczy Arlberg, niegdyś ważnej komunikacyjnie. Od połowy XVIII wieku nazwy Vorarlberg używa się w odniesieniu do obszarów, które zrosły się w jedno państwo.  Atutem kraju są jego warunki naturalne sprzyjające

Henryk Martenka
2024-07-21

Kto zbuduje najdłuższy wiszący most dla pieszych? W Europie trwa wyścig

Tak jest w przypadku Sky Bridge 721. Pieszy most wiszący powstał w Czechach, w Masywie Śnieżnika, niedaleko Polski. Ma 721 m długości. Oddano go do użytku w maju 2022 roku i zdaniem Czechów to najdłuższy tego typu most na świecie. Prowadzi nad doliną Mlýnský potok, z jednego górskiego grzbietu na drugi. Znajduje się aż 95 m nad doliną. Sky Bridge 721 to nie tylko most.

ChS na podst.: www.dailynewshungary.com, www.dolnimorava.cz
2024-07-08

15 miast dla smakoszy. Wybierz się w kulinarną podróż

Grace Beard, redaktorka działu podróży Time Out, mówi, że dla niej na wyjeździe najważniejsze jest jedzenie – i zwykle to jedna z rzeczy, które najbardziej zapadają jej w pamięć. Jak podkreśla, cechą wspólną wszystkich miast na liście jest to, że obecnie „przechodzą kulinarny renesans” lub „w sposób szczególny tętnią życiem”. Zaznacza, że przy tworzeniu rankingu

AS na podst.: cnn.com, dailymail.co.uk, timeout.com
2024-07-08

Hymny narodów świata: Karyntia

Przełomem był rok 1848, tak ważny dla narodów Europy. Karyntia odzyskała niepodległość, którą wygaszono w 1918, po przyłączeniu kraju do państwa niemiecko-austriackiego. Dwa lata później status Karyntii proklamowano w traktacie pokojowym w Saint-Germain jako część Republiki Austrii.  Nazwa kraju pochodzi od celtyckiego rzeczownika karanto, oznaczającego kamień. Identyczne słowo istnieje w dialekcie weneckim, a tak określano suchą, twardą glebę. Najstarszą wzmiankę z nazwą Karyntia znaleziono w inkunabule z VIII/IX

Henryk Martenka