White House Easter Egg Roll (Stany Zjednoczone)
Tradycja zawodów w toczeniu jajek sięga 1878 roku. Wtedy na trawnik przed Białym Domem weszła grupa uczniów, którzy poprosili o pozwolenie, by pobawić się w toczenie jajek. Prezydent Rutherford B. Hayes się zgodził. Od tego czasu zawody w toczeniu jajek stały się publicznym wydarzeniem – można wtedy wziąć udział na przykład w warsztatach dekorowania ciastek i jajek oraz spacerować po ogrodach pełnych tulipanów. Bilety na White House Easter Egg Roll są bezpłatne.
Pesach (Ameryka Północna, Izrael)
Pesach to żydowskie święto, rozpoczynające się 15. dnia hebrajskiego miesiąca Nisan, zwykle przypadające w marcu lub kwietniu. W 2025 roku Pesach jest obchodzone od 12 do 20 kwietnia. Podczas tej uroczystości rodziny i przyjaciele spotykają się, aby upamiętnić wyzwolenie narodu żydowskiego z niewoli egipskiej. Obchody rozpoczynają się od symbolicznego posiłku – wieczerzy sederowej. To święto wolności, a świętujący dzielą się specjalnymi potrawami i czytają Hagadę na Pesach – tekst opowiadający o wyjściu Żydów z Egiptu.
Holi (Indie)
Na zdjęciach robionych w czasie święta Holi widać mężczyzn i kobiety tańczących pod chmurami kolorowego pyłu. Ten indyjski festiwal wiosny, nazywany też świętem miłości, łączy całe społeczności. Przed rozpoczęciem obchodów rozpala się ogniska, a potem czas upływa na tańcach. To eksplozja radości i kolorów. Ludzie zakładają proste, niedrogie ubrania i wychodzą na ulice, by obsypywać się nawzajem barwnym proszkiem i polewać wiadrami wody. Gdy zgasną ogniska, niektórzy Hindusi smarują ciała popiołem – to rytuał oczyszczający. Obecnie Holi przekracza granice religii.
Songkran – Festiwal Wody (Tajlandia)
Na pierwszy rzut oka doroczny festiwal Songkran w Tajlandii może wydawać się po prostu wielką bitwą wodną. Co roku w kwietniu ludzie – zarówno młodzi, jak i starsi – wychodzą na ulice uzbrojeni w plastikowe pistolety i wiadra. Oblewanie się wodą trwa od rana do zmierzchu. Songkran wyznacza początek tajskiego Nowego Roku i zwykle obchodzone jest od 13 do 15 kwietnia, w środku tajskiego lata. Jednym z najważniejszych wydarzeń są parady Maha Songkran; nie brakuje też występów muzycznych. 13 kwietnia odwiedza się świątynie, aby skropić wodą wizerunki Buddy – rytuał ten znany jest jako Song Nam Phra. Każdy region ma jednak nieco inną tradycję, np. w północnej Tajlandii do polewania wodą posągu wykorzystuje się specjalną rynnę. Z kolei tradycja Rot Nam Dam Hua polega na wylewaniu wody z perfumami i kwiatami na dłonie starszych członków rodziny, by pobłogosławili swój ród.
Nowruz (Azja Środkowa)
Pierwszego dnia wiosny społeczność Azji Środkowej obchodzi – na całym świecie – święto Nowruz. Wywodzi się ono z tradycji irańskiej i zoroastryjskiej. Nowruz po persku oznacza nowy dzień i jest początkiem miesiąca wiosennych obchodów. Biesiadnicy rozpoczynają świętowanie od przeskakiwania przez ogniska (ogień jest symbolem światła i dobra), lecz rodziny życzą sobie oświecenia i szczęścia. Potem są festyny z ogniem, pyszne potrawy, spotkania rodzinne, tańce uliczne i głośne uderzanie w garnki. Według ONZ Nowruz „promuje wartości pokoju i solidarności między pokoleniami i w obrębie rodzin”. To czas pojednania i przyjaźni między narodami i różnymi społecznościami. Nie jest to święto religijne, lecz raczej uniwersalne świętowanie nowych początków – powitanie przyszłości i pożegnanie z przeszłością. Nowruz świętuje ponad 300 milionów ludzi na świecie – od Bałkanów po basen Morza Czarnego, Azję Środkową, Bliski Wschód. Święto ma około trzech tysięcy lat.
Dzień Baby Marty (Bułgaria)
Bułgarzy zaczynają świętować wiosnę jeszcze przed jej nadejściem. 1 marca obchodzą Dzień Baby Marty, podczas którego wymieniają martenice – czerwono-białe włóczkowe ozdoby mające przynosić zdrowie i długie życie. Kolor czerwony symbolizuje krew i życie, a biały – czystość i szczęście. Martenice mają formę laleczek, pomponów, wstążek, plecionek lub bransoletek. Gdy ludzie widzą pierwszego bociana na niebie lub kwitnące drzewo owocowe, zdejmują martenice i przywiązują je do kwitnącej gałęzi. Gdy zaczyna się wiosna, w całej Bułgarii można zobaczyć czerwono-białe sznurki przywiązane do gałęzi drzew w ogrodach i parkach.
Rytuały przy Piramidzie Słońca w Teotihuacán (Meksyk)
W Teotihuacán można wejść po 360 schodach na szczyt Piramidy Słońca. W dniu równonocy wiosennej wielu świętujących ubiera się na biało. Wspinają się o świcie, aby padły na nich promienie wschodzącego słońca. Zwolennicy New Age’u uważają, że bliskość równonocy otwiera przed ludzkością portale energii – ponoć wejście na szczyt piramidy i wyciągnięcie ramion w górę przybliża nas do jej źródła. Ten sam rytuał jest przeprowadzany w kilku innych starożytnych miejscach w Meksyku, lecz do piramidy w Teotihua cán najłatwiej dotrzeć z miasta Meksyk.
Ceremonia wschodu słońca w Stonehenge (Anglia)
Co roku pierwszego dnia wiosny poganie, druidzi i imprezowicze z całego świata zbierają się w Anglii. Spotykają się na ceremonii wschodu słońca w jednym z najstarszych miejsc na świecie – w Stonehenge. Ponieważ poganie czczą naturę i cykl pór roku, wiosenne zgromadzenie nie jest jedynym świętem, jakie się tu obchodzi. Ceremonie odbywają się z okazji przesilenia letniego i zimowego, a także równonocy jesiennej. Uczestnicy często przebierają się w pogańskie stroje – mężczyźni są w jasnych szatach, a kobiety mają kwiaty we włosach. Uroczystości zwykle obejmują śpiewy, grę na bębnach, a nawet śluby.
Shunbun no Hi (Japonia)
Dzień równonocy wiosennej to w Japonii święto, które nosi nazwę Shunbun no Hi. Pracujący cieszą się dniem wolnym, a dzieci też zostają w domu, aby świętować z rodzinami. Tradycyjnie Shunbun no Hi poprzedzają trzy dni Higan – buddyjskiego święta „drugiego brzegu”, podczas którego oddaje się hołd przodkom. Z okazji Higan rodziny odwiedzają groby bliskich i zostawiają im ofiary w postaci botamochi – ryżowych kulek, które spożywa się po nabożeństwie żałobnym. Potem spędzają czas poza domem, bo w czasie Shunbun no Hi celebruje się wdzięczność wobec natury i życia. To również początek sezonu kwitnienia wiśni.
Cimburijada (Bośnia)
Na początku wiosny Bośniacy w mieście Zenica obchodzą Cimburijadę, czyli „święto jajecznicy”. Odbywa się 21 marca na polu nad rzeką Bośnią, a wielu świętujących już poprzedniej nocy rozbija namioty, aby jako pierwsi wziąć udział w święcie, które często wiąże się też z pierwszą w tym sezonie kąpielą w lodowatej rzece. Gdy pojawia się wielka patelnia i cała masa jajek (symbole wiosny), wszyscy zaczynają się nimi zajadać. W parku nad rzeką dzielą się chlebem i jajecznicą. Spotkanie ze znajomymi i rodziną na śniadaniu w jeden z pierwszych ciepłych dni w roku to prosty i smakowity sposób na powitanie wiosny, która zapowiada, że „nadchodzi nowe”.
Wschód słońca w Angkor Wat (Kambodża)
Angkor Wat w Kambodży to jedna z największych i najpiękniejszych świątyń na świecie. Kompleks świątynny o powierzchni ponad 160 ha ma prawie 1000 lat. Podczas równonocy wiosennej i jesiennej słońce wschodzi dokładnie na linii centralnej wieży świątyni, urządzając zapierający dech w piersiach pokaz symetrii między architekturą a naturą. To zjawisko jest znane jako Equinox Angkor – oznacza zmianę pór roku i jest dowodem pomysłowości khmerskiej architektury oraz jej głębokiego związku z wszechświatem. Spektakl przyciąga turystów z całego świata.
Qing Ming Jie – Święto Zmarłych (Chiny)
Święto Qing Ming Jie, znane jako Dzień Zamiatania Grobów, jest obchodzone od ponad 2500 lat jako wyraz hołdu wobec przodków oraz forma uczczenia zmiany pór roku. Chińskie rodziny sprzątają i dekorują groby antenatów. Niektórzy palą kadzidła i papier joss (wygląda jak pieniądze) lub odpalają petardy przy grobach. Po oddaniu hołdu i oczyszczeniu grobu zaleca się, aby rodziny spędziły więcej czasu na świeżym powietrzu, bo to święto nie dotyczy wyłącznie śmierci. Rodziny zapalają wtedy piękne lampiony i puszczają latawce, aby cieszyć się słońcem i wiosenną pogodą. Uważa się, że jeśli przetniesz sznurek latawca i pozwolisz mu odlecieć, zabierze ze sobą twojego pecha.
Święto Ognia – Las Fallas (Hiszpania)
W Walencji co roku od 1 do 19 marca odbywa się święto Las Fallas. W tym czasie podpala się ogromne rzeźby – tzw. las fallas – wykonane z papier mâché, tektury, wosku i drewna, które przedstawiają polityków i inne osoby publiczne. Wykonują je członkowie konkurujących ze sobą grup, którzy poprzedni rok spędzili na ich budowaniu. Płomieni uniknie tylko rzeźba uznana za najlepszą. Masowe palenie fallas odbywa się ostatniego dnia obchodów, czyli 19 marca, w dniu św. Józefa. Ogień płonie wtedy jednocześnie na licznych placach miasta. Nikt dokładnie nie wie, jak zaczęło się Las Fallas. Niektórzy spekulują, że cieśle, których patronem jest św. Józef, wykorzystywali ten dzień na oczyszczenie warsztatów, paląc resztki i nieprzydatne kawałki drewna. Coroczne ogniska zaczęły być łączone z obchodami oznaczającymi początek wiosny. W pewnym momencie na festiwal zaczęto robić lalki, potem rzeźby, a w końcu misterne, wysokie las fallas, które można zobaczyć dzisiaj. Podczas festiwalu codziennie słychać fajerwerki, orkiestry maszerują przez miasto, a ludzie tańczą. 17 i 18 marca odbywa się procesja ponad 100 tys. mieszkańców Walencji ubranych w tradycyjne stroje – niosą kwiaty dla Virgen de los Desamparados (Matki Boskiej Opuszczonych).
Noc Walpurgi (Niemcy)
Okazuje się, że większość opowieści o czarownicach kończy się Nocą Walpurgi – z 30 kwietnia na 1 maja. To pogańskie święto wiosny, które odbywa się w harmonii z naturą, było obchodzone już trzy tysiące lat temu. Uważano, że rok kończy się zimą, a wiosną natura budzi się do życia. Gdy śnieg topniał, a dni stały się dłuższe i cieplejsze, ludzie byli szczęśliwi, że trudny zimny czas dobiegł końca. Roczny cykl biologiczny determinował ludzkie życie, a Księżyc służył jako przewodnik. W średniowieczu Kościół próbował nadać świętu charakter chrześcijański i wyznaczono dla niego świętą – św. Walburga zmarła 25 lutego 780 roku i była przeoryszą klasztoru Heidenheim. Nazwę Noc Walpurgi wymyślił Goethe – opisał ją w „Fauście”. Pierwsze obchody Nocy Walpurgi na górze Brocken zorganizowano w 1896 roku, ale uczestniczyli w nich wyłącznie mężczyźni. Obecnie Noc Walpurgi zawiera różne elementy: pogańskiego święta wiosny, celtyckiego święta ognia Beltane, a także święta kościelnego ku czci św. Walpurgi. Wokół 1 maja rozwinęło się wiele nowych zwyczajów – w niektórych miejscach odbywa się „majowy taniec”, często rozpalane są też ogniska majowe. O północy wykonuje się „skok majowy” – zakochani wspólnie skaczą przez ognisko.
