Według źródeł sanskryckich (IX – VI wiek p.n.e.) Andhrowie, lud żyjący na północy Indii nad brzegami rzeki Jamuny, opuścił swe ziemie i zawędrował do południowych Indii. W III wieku p.n.e. Andhra stała się królestwem należącym do potężnego imperium Maurjów. Gdy dynastia Andhrów wymarła, władztwo przypadło kolejnym rodom aż po dynastię Mogołów, a później rządy Kompanii Wschodnioindyjskiej (istniała od 1600 roku do 1874) aż po czas imperium brytyjskiego. Obecność Anglików datowana jest już na rok 1611, kiedy na wschodnim wybrzeżu subkontynentu założono pierwszą faktorię Kompanii. Na początku XIX wieku lokalni wodzowie zbuntowali się przeciw Brytyjczykom, ale ci krwawo stłumili protesty. Imperium rządziło tym obszarem od rebelii w 1857 aż do uzyskania przez Indie niepodległości w 1947 roku. Nie obyło się bez zrywów antybrytyjskich (1919, 1921, 1930), które dobitnie dowodziły woli mieszkańców co do przyszłości ojczyzny. Dzieje Andhra Pradesh ukazują siłę dążenia do niepodległości państwa, opartego na tożsamości kulturowej i językowej w szczególności. Żywa jest pamięć o Pottim Sreeramulu (zm. 1952), bojowniku o wolność, czczonym jako „istota nieśmiertelna”, który prowadził protest głodowy przez 56 dni i w jego następstwie zmarł. Wybuchły zamieszki, a trzy dni po jego śmierci premier Indii Nehru ogłosił zamiar utworzenia stanu Andhra Pradesh (1953), w którym urzędowym językiem został telugu. Nowy stan wydzielono z tamilskojęzycznej prezydentury Madrasu. Od 1956 roku stolicą Andhra Pradesh był Hajdarabad, który po 2014 roku, czyli wydzieleniu z Andhra Pradesh Telangany, został stolicą nowego stanu.
Telugu jest ojczystym językiem niemal 90 proc. mieszkańców stanu (drugim urzędowym jest urdu), zaś język ma historyczne korzenie w mieście Rajahmundry, kulturalnej stolicy Andhra Pradesh, znanego z uprawy kwiatów, bogatej historii, skarbów kultury, silnej gospodarki, turystyki i dbałości o dziedzictwo. W stanie używa się wielu języków etnicznych, a co piąty nastolatek czyta i mówi w języku angielskim.
Praca i tradycje
Stan chlubi się dynamiczną, wznoszącą się gospodarką, opartą na różnorodnych gałęziach: od ryżu, który jest główną uprawą, po rybołówstwo (stąd pochodzi 70 proc. indyjskiej produkcji krewetek). Najwięcej ludzi zatrudniają takie sektory jak przetwórstwo, produkcja tekstyliów i farmaceutyki. Stąd pochodzi 10 proc. eksportu indyjskiej motoryzacji. Wydobywa się tu wiele surowców, jak baryt, wapień, granit, ropę naftową i gaz ziemny. Złożona geologia obfituje w złoża miki, manganu, wolframu, azbestu, rudy żelaza, a także złota, grafitu, kwarcu i uranu.
Andhra Pradesh jest stanem z tradycyjnymi miejscami pielgrzymek hinduistycznych, jak i buddyjskich. Na przykład Tirumala Venkateswara w Tirupati jest najczęściej odwiedzaną świątynią hinduistyczną na świecie, pojawia się tu 30 000 – 40 000 osób dziennie, a w sylwestra około 75 000 ludzi, czy słynne ośrodki buddyjskie w Amaravati i Nagardżuna Konda.
Andhra Pradesh ma wiele atrakcji turystycznych przyciągających tysiące przybyszów. Ma zabytki skalnej architektury w Undavalli, systemy jaskiń Belum, plaże, malownicze wzgórza Horsley czy Papi. Artefakty materialne świadczące o prastarej kulturze udostępniają liczne muzea stanowe. Według Indyjskiej Służby Archeologicznej w Andhra Pradesh znajduje się 135 chronionych przez państwo zabytków.
Hymnem stanu jest pieśń „Maa Telugu Talliki” – Do naszej Matki Telugu. Telugu Thalliki jest przedstawiana jako symbol ludu mówiącego w języku telugu. Wiele zajęć szkolnych oraz wydarzeń państwowych rozpoczyna się tą pieśnią. Napisał ją Sankarambadi Sundaraachari (1914 – 1977), a wykonała ją po raz pierwszy Suryakumari, gwiazda kina telugu, pieśniarka i tancerka (1942). Sankarambadi Sundarachari był indyjskim pisarzem i poetą piszącym w języku telugu, choć pochodzenia tamilskiego. Wypędzony z domu za ateizm, spędził życie w skrajnej biedzie. Szczery patriota, zyskał uznanie za miłość do telugu, któremu poświęcił się całkowicie. Badacze jego spuścizny zainicjowali powołanie katedry uniwersyteckiej jego imienia oraz ustanowienie nagrody literackiej za twórczość w języku telugu.
Do naszej Matki Telugu
Girlanda z jaśminu dla naszej Matki Telugu
Cześć wielkiej Matce, która nas zrodziła
Ze złotem w brzuchu i łaską w oczach
O Matko, z której uśmiechu płynie bogactwo!
Pełna życia, rwąca rzeka Godawari
Płynąca wartko rzeka Kryszna
Zboże jak złoto niech przynosi obfite plony
Niech toczą się błyszczące i lśniące klejnoty.
Aż do egzotycznych rzeźb Amarawati
Przeszywający głos Tyāgayya w jego pieśniach
Cudowne pisma Tikkayya
W prawdzie i z godnością przetrwały próbę czasu.
Siła Rudrammy i wierność Mallammy
Odwaga Timmarasu i chwała Krisznadewarai
Aż w naszych uszach zabrzmią lekko
Twoje pieśni będziemy śpiewać,
w Twoje gry będziemy grać
Zwycięstwo dla naszej Matki Telugu
Zwycięstwo dla naszej Matki Telugu.
(tłum. Anna Sieroń)