To kolejny krok na drodze do kompleksowej regulacji rynku w tym zakresie. 17 kwietnia zakazano sprzedaży podgrzewanych wyrobów tytoniowych o charakterystycznych aromatach, takich jak mentol czy owoce. Trwają natomiast prace nad zakazem wprowadzania na rynek jednorazowych e-papierosów i smakowych woreczków nikotynowych.
Nowe przepisy, nowe oznakowania
Jak twierdzą przedstawiciele Ministerstwa Zdrowia, celem wprowadzonych zmian jest lepsza ochrona zdrowia dzieci i młodzieży. Nikt przecież nie ma wątpliwości, że palenie papierosów pod każdą postacią jest znaczącym czynnikiem ryzyka wielu chorób, także nowotworowych, które zagrażają nie tylko zdrowiu, lecz także życiu. Badania WHO pokazują, że młode osoby, które sięgają po e-papierosy – nawet bez nikotyny – ponaddwukrotnie częściej sięgają też po te tradycyjne. Wyroby z syntetyczną nikotyną kuszą smakiem, dostępnością i formą korzystania, przez co są szczególnie atrakcyjne dla dzieci i młodzieży. Często błędnie postrzegane jako mniej szkodliwe, stają się dla wielu nastolatków pierwszym kontaktem z nikotyną i początkiem uzależnienia.
Teraz opakowania e-papierosów bez nikotyny i woreczków muszą być oznakowane jako szkodliwe dla zdrowia. Poza tym tych pierwszych nie można już używać w miejscach publicznych (np. w szkołach, restauracjach, na przystankach i placach zabaw), podobnie jak nikotynowych e-papierosów. Zwiększony ma zostać także nadzór nad składem płynów do e-papierosów bez nikotyny i woreczków nikotynowych, które będą musiały być dostosowane do wymogów ustawy, co oznacza m.in., że nie mogą zawierać substancji o właściwościach rakotwórczych. Informacje na ten temat będą zgłaszane do Biura do spraw Substancji Chemicznych co najmniej sześć miesięcy przed planowanym wprowadzeniem produktu do sprzedaży.
Woreczki nikotynowe zostaną uznane za wyroby powiązane i zdefiniowane jako produkty do użytku doustnego, które zawierają nikotynę (bez tytoniu) i są porcjowane. Maksymalna zawartość nikotyny, którą zawierają, zostanie ograniczona do 20 mg/g.
Kolejny projekt ustawy
Na akceptację czeka kolejny projekt ustawy antytytoniowej, który zakłada:
• całkowity zakaz sprzedaży wszystkich jednorazowych e-papierosów – zarówno tych z nikotyną, jak i bez niej;
• wycofanie z rynku woreczków nikotynowych o smakach innych niż tytoniowy;
• nowe zasady sprzedaży innych produktów z nikotyną (np. gum, sprayów, tabletek) – będą traktowane jak leki i dostępne tylko w aptekach po zatwierdzeniu przez odpowiedni urząd;
• obowiązek badania składu płynów w e-papierosach.
Projekt po przyjęciu przez rząd musi być notyfikowany w Unii Europejskiej. Produkty zawierające nikotynę nie są zwykłym towarem – to substancje silnie uzależniające i szkodliwe. Oprócz tego jednorazowe e-papierosy są trudne do kontrolowania pod względem zawartości i składu płynu, a przy tym szkodliwe dla środowiska – zawierają plastik oraz baterie litowo-jonowe, które trudno poddać recyklingowi.
Zdaniem lekarzy i specjalistów leczenia uzależnień nikotyna wciąż zbyt łatwo trafia w ręce młodych ludzi. Tymczasem rynek takich produktów – mimo wprowadzanych zakazów i ograniczeń – rozwija się dynamicznie i w miejsce jednych wyrobów pojawiają się nowe. Na razie branża tytoniowa ma czas do końca roku na wyprzedanie zapasów podgrzewanych wyrobów tytoniowych o charakterystycznych smakach, takich jak mentol czy owoce. Wspomniane przepisy dostosowują jednocześnie polskie regulacje do prawa Unii Europejskiej. O tym, na ile okażą się one skuteczne w praktyce, przekonamy się niebawem. Trudno jednak przypuszczać, że całkowicie uporamy się z uzależnieniem dzieci i młodzieży od tytoniu i nikotyny.