R E K L A M A
R E K L A M A
2024-04-15

Hymny narodów świata: Ujgurowie

Szacunkowo żyje dziś na świecie około 35 milionów Ujgurów, z czego w państwach Azji Środkowej milion. W Sinkiangu mieszka ich 10 milionów. Ponoć 25 procent populacji Uzbekistanu ma związki krwi z Ujgurami. W Turcji jest ich ponad 300 tysięcy, zaś w królestwie Saudów 50 tysięcy. W Europie Zachodniej jest co najmniej 50 tysięcy Ujgurów, głównie w Niemczech, Holandii i we Francji, zaś w USA i

Henryk Martenka
2024-04-02

Ślonsko godka. Gwara czy już język?

Mimo liczb śląski ma wciąż prawnie status taki sam jak slang grzybiarzy, czyli nie ma żadnego. Tymczasem Ślązacy chcą zachować tożsamość i swoją odrębność manifestują. Około 2010 r. rozpoczęła się rewolucja górnośląska. Następne lata to spis powszechny z 847 tysiącami deklaracji narodowości śląskiej, rozkwit aglomeracji, współrządzenie województwem przez Ruch Autonomii Śląska i wdzieranie się śląszczyzny do przestrzeni publicznej. Godka znalazła

E.W. na podst.: Zbigniew Rokita. W tym języku czuję się lepszym człowiekiem. Tygodnik Powszechny nr 12/2024
2024-04-02

Hymny narodów świata: Nawarra

Pampeluna szczyci się znakomitymi zabytkami, do których zaliczają się m.in. renesansowa cytadela, nazywana Nowym Zamkiem; średniowieczny Iglesia de San Saturnino, kuszący pięknym wnętrzem i barokową kaplicą Capilla de la Virgen del Camino; czy Palacio de Navarra z połowy XIX wieku. W stolicy mieści się też Muzeum Nawarry, prezentujące najcenniejsze artefakty z długiej historii krainy. Warte odwiedzin są także inne nawarskie miasta Tudela i Estella.  Nawarra sporo

Henryk Martenka
2024-03-26

Hymny narodów świata: Sikkim

Leży w północno-wschodnich Indiach, w Himalajach. Stolicą i zarazem największym miastem jest 100-tysięczny Gangtok, najwyżej położone miasto kraju. Mówi się tu po nepalsku oraz w językach lokalnych (lepcha, bhutia, limbu, newar, szerpa, tamang, sunwar), mających status urzędowych w celu zachowania tradycji i kultury. Językiem nauczanym w szkole jest angielski, używany także w dokumentach rządowych. Gospodarka

Henryk Martenka
2024-03-18

Hymny narodów świata: Aragonia

Aragonia to czwarta co do wielkości wspólnota Hiszpanii. Jej stolicą jest Saragossa, niegdysiejsza Caesaraugusta, miasto, którego charakter, dziedzictwo i obyczaj celnie oddają historyczne losy 700-tysięcznej metropolii, chlubiącej się unikatowymi obiektami średniowiecznej – i nie tylko – architektury, w tym bazyliką Nuestra Senora del Pilar, największą barokową świątynią w kraju. Saragossa znana jest również w świecie dzięki takim zabytkom, jak muzułmański pałac, katedra La Seu czy Puente de

Henryk Martenka
2024-03-12

Hymny narodów świata: Estremadura

Zachodnią rubież wspólnoty stanowi granica Hiszpanii z Portugalią. Historyczna prowincja o tej nazwie powstała w XIV wieku. Tu urodzili się słynni zdobywcy Nowego Świata: Francisco Pizarro, człowiek, który utopił we krwi imperium Inków, i Hernán Cortés, pogromca Azteków. Estremadura była ojczyzną Pedra de Valdivii, który zajął ziemie dzisiejszego Chile, oraz wielu innych, jak Pedro de Alvarado, Vasco Núnez de Balboa, pierwszy Europejczyk, który przepłynął Pacyfik, czy

Henryk Martenka
2024-03-07

Hymny narodów świata: Azad Kaszmir

Kotlina Kaszmirska, ważne terytoriom Kaszmiru, wypełniała ważną funkcję w historii starożytnych Indii, a przez pewien czas była centrum kultury sanskrytu, rejon Kaszmiru był też ważnym centrum buddyjskim. Kaszmirska literatura, rzeźba, muzyka, taniec i architektura wyraźnie wpłynęły na obecny kształt azjatyckiego dziedzictwa kulturowego. W wyniku sporu terytorialnego w 1947 roku Kaszmir podzielono między trzy kraje: Pakistan kontroluje północno-zachodnią część (Obszary Północne i Azad Kaszmir), Indie – środkową i

Henryk Martenka
2024-02-26

Technologie cyfrowe zabijają języki. Ponad 20 jest zagrożonych wyginięciem

Przyszłość języków jest niepewna, bo wyrok na nie wydały smartfony, komputery i sztuczna inteligencja. Niektóre języki są jak dinozaury – skazane na wymarcie. Nad 21 językami europejskimi – w tym nad portugalskim, greckim, bułgarskim, szwedzkim, czeskim – wisi widmo zaniku z powodu nieumiejętności zarządzania rewolucją cyfrową, a być może też z braku woli politycznej. Na bazie oceny stopnia wsparcia oferowanego przez technologie językowe dla analizowanych 31 języków

ANS na podst.: europa.today.it, abbanews.eu, www.europarl.europa.eu, lasiciliaweb.it
2024-02-26

Hymny narodów świata: Fryzja

Fryzowie to lud pochodzenia germańskiego, mówiący po fryzyjsku, a obecnie także po niemiecku, dolnoniemiecku i niderlandzku. Są autochtonami, obecnymi w trzech państwach: Holandii, Niemczech i Danii. Nazwa Fryzowie może wywodzić się ze starogermańskiego określenia „mężny” lub „mieszkańcy wybrzeża”. Ale inne objaśnienia mówią, że Fryzyjczyk to ktoś o kręconych włosach, albo rzymskie przezwisko nadane ludziom mieszkającym

Henryk Martenka