2024-09-07

Długi cień szlachectwa. Fragmenty książki Kamila Janickiego „Warcholstwo. Prawdziwa historia polskiej szlachty” (I)

Prolog Państwo polskie, a następnie zjednoczone państwo polsko-litewskie z czasów od XV do XVIII stulecia określa się często mianem Rzeczpospolitej szlacheckiej. Zupełnie słusznie. Podczas gdy w innych krajach Europy władzę dzierżyli monarchowie zmuszeni godzić i uwzględniać interesy różnych stanów, nad Wisłą pełną kontrolę zawłaszczyła jedna tylko cząstka społeczeństwa. Naszym królom związano ręce. Chłopi nie mieli ani

Kamil Janicki
2024-03-26

Nowi niewolnicy. Ofiary technofeudalizmu

Ma wzbudzić poczucie winy za ten stan. Tylko w kim? Przecież niemal wszyscy jesteśmy ich potomkami, a więc raczej jest to poniekąd rozczulanie się nad sobą, że z takich chamów się wzięliśmy. Przy czym „Cham” nie jest tu nawet epitetem, tylko biblijnym pojęciem kogoś tak źle urodzonego. Jednocześnie wraz z niemal apoteozą tych naszych przodków,

Michał Ogórek
2023-10-24

„Chłopi”. Baśń o przemocy wobec kobiet

Dorota Kobiela, scenarzystka i reżyserka nowej adaptacji „Chłopów”, udzieliła wywiadu „Przeglądowi”. Opowiedziała w nim o pracy nad filmem, a także jej sensem we współczesnym nam świecie. Nowe spojrzenie na znaną historię Pierwsze pytanie, jakie zostało zadane Kobieli, dotyczyło właśnie wcześniej wspomnianego sensu. Bo jaki powód przyświeca twórcy chcącemu ponownie ukazać widzowi klasyczną powieść Żeromskiego. „Chłopi”

Na podst. tekstu Mateusza Demskiego
2023-08-08

Badacze wsi traktują jej mieszkańców jak obce plemię

Pierwszą falę chłopomanii wykpił już Stanisław Wyspiański w „Weselu”. To tam padają pamiętne słowa wysferzonej inteligentki Racheli: „Mam do chłopów pociąg duży”, a chodzi tu nie o płeć, tylko o stan społeczny (Dzisiaj zresztą Rachela, aby być postępowa, musiałaby zdradzać raczej pociąg do bab.). Sam Stanisław Wyspiański ożenił się i nawet wytrwał w związku z dziewuchą ze wsi (czemu dziwili się przyjaciele), dzięki czemu znał się

Michał Ogórek