Rząd przygotowuje do konsultacji społecznych projekt ustawy, który od 1 stycznia 2025 roku wprowadzałaby obowiązkowe ubezpieczenia społeczne dla umów zlecenia i o dzieło. Zgodnie z nowymi przepisami, będzie wymagane odprowadzanie składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne od każdej takiej umowy. Niektórzy eksperci zalecają jednak, aby nowe rozwiązanie wdrożyć dopiero w 2026 roku, w celu umożliwienia pracownikom i pracodawcom odpowiedniego przygotowania się do zmiany sytuacji.
Umowy o dzieło, które są jedynym źródłem dochodu, powinny zostać objęte składkami ZUS. Pełne ozusowanie umów zleceń nie budzi kontrowersji ani pracodawców, ani pracowników – powiedziała w rozmowie z WP minister rodziny, pracy i polityki społecznej Agnieszka Dziemianowicz-Bąk.
Minister tłumaczy, że pełne oskładkowanie umów zleceń nie budzi kontrowersji, jednak inaczej jest w przypadku umów o dzieło. Zdaniem Dziemianowicz-Bąk przynajmniej te z umów, które stanowią jedyne źródło dochodu, powinny być objęte składkami.
W tym przypadku mówimy o pracownikach, którzy nie mają żadnego rodzaju zabezpieczenia. Jeżeli ulegają wypadkowi, a nie odprowadzają składek, to nie mają z tego tytułu szansy na świadczenie. – wyjaśniła i dodała – Nie wdrażamy tych przepisów, żeby zadowolić Brukselę czy wypełnić jakieś tabelki w Excelu, ale po to, żeby faktycznie rozwiązać istniejące problemy. W kwestii umów o dzieło, mówimy o rozwiązaniu sprawy budzącej największe wątpliwości ze społecznego punktu widzenia. Na razie nie chcę wchodzić w te niuanse. Zobaczymy, jaki ostatecznie kształt przybierze ustawa, która musi być jeszcze szeroko skonsultowana.
Garść statystyk
W 2023 roku do ZUS wpłynęło 1,2 miliona formularzy RUD, na których zgłoszono 1,6 miliona umów o dzieło. Więcej takich umów podpisali mężczyźni – stanowili oni 52,21% wykonawców.
Co czwarty wykonawca umowy o dzieło to osoba w wieku między 30 a 40 rokiem życia.
Na Dolny Śląsk przypada 8,1 proc. umów o dzieło, które zostały podpisane w całej Polsce. Najwięcej było ich w mazowieckim, bo aż 26,25%. Wśród cudzoziemców dominują oczywiście obywatele Ukrainy, z którymi podpisanych zostało aż 19,87% wszystkich umów o dzieło. Na drugim miejscu są obywatele Niemiec z 11,59% – informuje Iwona Kowalska-Matis, regionalny rzecznik prasowy ZUS na Dolnym Śląsku.
Pełne oskładkowanie zleceń a zarobki
Małgorzata Samborska, doradczyni podatkowa i partnerka w Grant Thornton, przedstawiła wyliczenia dotyczące wprowadzenia pełnego oskładkowania wszystkich umów zlecenia od 2025 roku.
Zauważyła, że kwota netto dla zleceniobiorcy zmniejszy się o 28% w przypadku, gdy firma nie zwiększy kosztów umowy po swojej stronie. Z kolei koszt dla firmy wzrośnie prawie o 40%, jeśli zleceniobiorca ma otrzymać po oskładkowaniu umowy zlecenia taką samą kwotę na rękę.
