Już od 2026 roku każde państwo członkowskie Unii Europejskiej będzie zobowiązane zapewnić obywatelom i firmom elektroniczny środek identyfikacji wraz z powiązanymi usługami, systemami i rejestrami, tak aby europejski portfel tożsamości cyfrowej mógł funkcjonować jako bezpieczne i wygodne narzędzie dostępu do usług online – zarówno publicznych, jak i prywatnych.
W Polsce przygotowania do wdrożenia tych rozwiązań już się rozpoczęły. Do wykazu prac legislacyjnych Rady Ministrów trafił projekt nowelizacji ustawy o usługach zaufania i identyfikacji elektronicznej, który wprowadzi krajowe przepisy zgodne z unijnym rozporządzeniem eIDAS. Nowe regulacje umożliwią funkcjonowanie europejskiego portfela tożsamości cyfrowej, pozwalając na bezpieczne potwierdzanie tożsamości, przechowywanie i wymianę dokumentów elektronicznych oraz cyfrowy dostęp do usług w Polsce i podczas podróży po całej UE.
Podpis elektroniczny i warianty profilu zaufanego
W ramach ustawy przewidziano również, że osoby fizyczne korzystające z europejskiego portfela otrzymają dostęp do darmowych kwalifikowanych podpisów elektronicznych, przeznaczonych wyłącznie do użytku prywatnego. Funkcjonalność ta zostanie wprowadzona w nowej wersji aplikacji mObywatel, której premiera planowana jest na listopad 2026 r. Dzięki dostosowaniu do wymogów eIDAS użytkownicy będą mogli np. zameldować się w hotelu w innym kraju UE, wynająć samochód czy otworzyć konto bankowe.
Równocześnie w ustawie o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne wprowadzono nowe warianty profilu zaufanego. Obejmują one elektroniczne środki identyfikacji dla osób prawnych działających w sektorze publicznym oraz dla osób fizycznych reprezentujących te podmioty, co ma ułatwić cyfrową komunikację i dostęp do usług publicznych.
Historia mObywatela
Historia aplikacji mObywatel sięga 2017 roku, kiedy to została stworzona przez Naukową i Akademicką Sieć Komputerową (NASK) na zlecenie Ministerstwa Cyfryzacji. Pierwsza wersja aplikacji została udostępniona 29 października 2017 roku na system Android, a wersja na iOS pojawiła się 31 stycznia 2018 roku.
Początkowo aplikacja pozwalała na wyświetlanie podstawowych danych z dowodu osobistego. Z czasem dodawano kolejne funkcje, takie jak mPrawo jazdy, mDowód rejestracyjny czy Karta Dużej Rodziny. W 2023 roku, po gruntownej przebudowie, pojawiła się wersja mObywatel 2.0, która zaoferowała szereg kolejnych usług.