R E K L A M A
R E K L A M A
2025-07-21

Z Krakowa do gwiazd. Polscy naukowcy badają ciemną materię

Polscy naukowcy wspólnie z niemieckimi nasłuchują kosmosu, żeby odkryć największą tajemnicę wszechświata, czyli tę związaną z ciemną materią. Istnieje ona w teorii i nie emituje ani nie odbija promieniowania elektromagnetycznego, przez co nie wykrywają jej tradycyjne teleskopy. W celu zgłębienia jej natury zbudowano najczulszy detektor kwantowy (przyrząd służący do wykrywania obecności czegoś w danym miejscu lub do pomiaru ilości czegoś). W jego centrum znajduje się niewielka komórka z

M.K. opr. na podst. www.tvp.info
2025-07-21

Lakier, który leczy. Przełomowy pomysł polskich studentów

Metodę aplikowania leków poprzez płytkę paznokcia opracowują studenci biotechnologii z Politechniki Krakowskiej. Nośnikiem preparatów, które mogą zwalczać m.in. ból, stan zapalny i infekcje – zarówno miejscowe, jak i ogólnoustrojowe – ma być lakier. W zależności od przypadłości i konieczności dostarczenia odpowiedniej substancji czynnej metoda pozwala na natychmiastowe lub stopniowe uwalnianie leku, które może trwać nawet kilka dni. Zdaniem specjalistów taki sposób walki z chorobą ma sens, szczególnie w

Oz opr. na podst. www.geekweek.interia.pl
2025-07-16

Lektura szkolna z Babilonu

Przez dekady ze względu na sytuację w Iraku nie badano archiwów biblioteki. Teraz Uniwersytet w Bagdadzie – we współpracy z monachijskim Uniwersytetem Ludwika i Maksymiliana – zajął się tłumaczeniem i zapisywaniem w wersji cyfrowej zbiorów z Sippar. Znów natrafiono na hymn. Liczy 250 linii, opisuje między innymi miasto, rzekę Eufrat i rolę kobiet jako kapłanek.

A.P. opr. ma podst. www.kopalniawiedzy.pl
2025-07-15

Sławosz Uznański-Wiśniewski kończy pobyt na ISS. Czekają go kolejne wyzwania

Załoga misji Ax-4, w której uczestniczy Sławosz Uznański-Wiśniewski, wraca na Ziemię. Jak przekazała Polska Agencja Kosmiczna, niedziela była jego ostatnim pełnym dniem pobytu na Międzynarodowej Stacji Kosmicznej. Agencja podkreśliła, że wszystkie główne założenia misji naukowo-technicznej IGNIS zostały zrealizowane w całości. Polskiego astronautę czeka szereg badań i okres adaptacji do warunków ziemskich. Choć dwutygodniowy pobyt w

Opr. AJS na podst. naukawpolsce.pl, TOK FM
2025-07-15

Od glinianych tabliczek do literackich arcydzieł. Księgi, które przetrwały czas

Pierwsze książki nie wyglądały jak współczesne wydawnictwa eksponowane w witrynach księgarń. Powstawały przy użyciu takich materiałów, jak tabliczki gliniane, jedwab, papirus czy pergamin i nie zawsze ich części były ze sobą połączone. Jednak bez względu na formę zewnętrzną ich treść sprawiła, że coś się na świecie zmieniło. Utrwalając zwyczaje, wydarzenia i wierzenia, przybliżając koncepcje naukowe

ANS na podst.: I libri che hanno cambiato la storia, wyd. Gribaudo
2025-07-15

Zaskakujące zachowanie orek. Dają ludziom podarunki z oceanu

Orki przynoszą ludziom prezenty w postaci jedzenia i wodorostów. Taką sytuację udało się już udokumentować 34 razy w ciągu 20 lat. Naukowcy uważają, że to kolejny dowód na to, że te wodne zwierzęta są towarzyskie i tworzą relacje z innymi osobnikami. Ich więzi potrafią często trwać przez całe życie.  Niemal zawsze, kiedy to ludzie zostali obdarowani upolowaną rybą, ptakiem czy ssakiem, orki obserwowały ich

H.J. opr. na podst. www.national-geographic.pl
2025-07-15

Czas pod pełną kontrolą. Polska i Niemcy zsynchronizowały zegary atomowe

Optyczne zegary atomowe w Niemczech i Polsce zostały ze sobą złączone. Urządzenia są szalenie precyzyjne i pomagają w ustaleniu pomiarów związanych z nawigowaniem, prognozowaniem trzęsień ziemi, a nawet z bankowością. Zegary między Poznaniem a Brunszwikiem łączy 690-kilometrowy światłowód. Aby wytłumaczyć w obrazowy sposób dokładność tych maszyn, można sobie wyobrazić, że ich wskazówki tykają nie co sekundę, lecz miliard miliardów razy częściej. 

H.J. opr. na podst. www.national-geographic.pl
2025-07-14

Zakończenie misji Ax-4. Sławosz Uznański-Wiśniewski wraca na Ziemię

W niedzielę po południu czasu polskiego Sławosz Uznański-Wiśniewski uczestniczył w ceremonii pożegnalnej załogi misji Ax-4, która odbyła się na pokładzie Międzynarodowej Stacji Kosmicznej. Astronauta wyraził przekonanie, że krajowe rozwiązania technologiczne testowane na ISS zyskały większą rozpoznawalność i będą wykorzystywane w przyszłych projektach. Zaznaczył również, że misja IGNIS stanowi dopiero pierwszy krok, a jej istotnym elementem

Opr. AJS na podst. PAP, polsa.gov.pl
2025-07-12

Obywatelu, wychowaj się sam! [FELIETON MARTENKI]

Wakacje to dobry czas, by zastanowić się, nim zaczną się lekcje z nowego/starego przedmiotu. A nazwa jego: edukacja obywatelska, co znaczy niewiele, bo o jej wartości przesądzi treść. Pomysł urodzony w Ministerstwie Edukacji Narodowej ma budować i wzmacniać, jak życzą sobie jego autorzy, postawy patriotyczne młodych ludzi oparte na poczuciu tożsamości i dumie z przynależności

Henryk Martenka
2025-07-08

Spacer bez celu? Dla mózgu to trening i regeneracja

Chodzenie bez celu i spokojne obserwowanie otoczenia znacznie poprawia zdolność uczenia się i powoduje, że mózg człowieka tworzy nowe połączenia między neuronami. To drugie zjawisko zwiększa u ludzi zdolność adaptacji do nowych sytuacji i ułatwia im regenerację po urazach. Zatem nie ma nic złego w swobodnym spacerowaniu po mieście lub centrum handlowym. Jest tak samo cenne i wzbogacające jak np. zwiedzanie jakiegoś miejsca z przewodnikiem, bo

M.K. opr. na podst. www.national-geographic.pl