2023-04-19

Matriarcha. Wspomnienia Zofii z Odrowąż-Pieniążków Skąpskiej

Pamiętniki nestorki rodu „Koniec wojny. Ten czas ciężkich zmagań przez pięć długich lat koi nadzieja i oczekiwanie powrotu do utraconego domu własnego” – tak wita Autorka rok 1945. Rok nadziei, który rozpocznie też czas determinizmu całego pokolenia. Walki o przetrwanie, próbę odbudowania przedwojennego status quo, walki o rodzinę, wykształcenie, pracę. Nestorka rodu, Zofia Skąpska, w

Henryk Martenka
2023-04-18

Bazylika opuszczona przez Boga. Nietypowy obiekt w Paryżu

Bazylika Matki Bożej Zwycięskiej, a wygląda jak Zwyciężonej. Jest pusta. Bóg, jeśli tu jest, jest tu sam. A to tutaj, w tym barokowym przepychu, objawiła się Matka Boża, modliła się św. Tereska z Lisieux, przychodził Wolfgang Amadeusz Mozart odmawiać różaniec, o czym twórca Requiem pisał w swej korespondencji. Mieszkał niedaleko, przy rue Sentier 8, gdzie

Leszek Turkiewicz
2023-04-18

Piwnica pod Baranami. „Czynsz, który płacimy hrabiemu Potockiemu jest ogromny”

Kiedyś miejsce zakazane. Wizytówka Krakowa i Polski. Przesycone wolnością, ale i zapachem dymu, alkoholu i moczu. Swoisty salon. Artystyczny, intelektualny, towarzyski. Dziś to już nieco inna Piwnica, ale wciąż niepowtarzalna. Występują w niej już trzy pokolenia artystów. To bodaj najdłużej trwający kabaret na świecie. Sobotni wieczór. Niewielkie pomieszczenie piwniczne w podziemiach Pałacu pod Baranami wypełnia

Tomasz Gawiński
2023-03-26

Indie: Festiwal teatralny u stóp Himalajów

Dzień dobry, Arunachal Prosto z pociągu wpadamy w objęcia Rikena i Michi. On jest dyrektorem festiwalu teatralnego, którego jesteśmy gośćmi, ona jego prawą ręką. Po czterdziestu godzinach w pociągu z Delhi czujemy się uszczęśliwieni powitaniem. Jeszcze tylko formalności związane z wjazdem, kontrola policji i ruszamy do Itanagar, stolicy odległej o osiem kilometrów od stacji. –

Katarzyna Marcysiak
2023-03-26

Hymny narodów świata: Kraj Basków

Jest więc prawdopodobne, że Baskowie mieszkali tu, zanim do Europy nadciągnęły ludy indoeuropejskie. Dziś liczący ponad dwa miliony mieszkańców kraj (w diasporze, głównie w Ameryce Południowej, pozostaje ponad osiem milionów) tworzy wspólnotę autonomiczną ze stolicą w Vitoria-Gasteiz. Wiele napisano o narodowym charakterze Basków, a szczególny rozdział w ich historii zajęła walka z władzą w Madrycie

Henryk Martenka
2023-03-23

„Nie walczyłam o karierę”. Zofia Borca chciałaby wrócić na scenę

Gdańskie Dolne Miasto. Kiedyś była to bardzo niebezpieczna dzielnica, ale dziś wiele się zmieniło. Powstało sporo nowych apartamentowców, choć w okolicy pozostało jeszcze dużo starych budynków. Mieszka w jednym z nich. Na ostatnim piętrze w trzypiętrowej kamienicy. Wąska, dość obskurna klatka schodowa, drewniane, strome schody. Tak naprawdę to poddasze. Ale gustownie urządzone. Dwie sypialnie, dwie

Tomasz Gawiński
2023-03-23

Księżne przy wypale. Reaktywacja Manufaktury Majoliki

W dobrach radziwiłłowskich produkcję fajansu rozpoczęto już w latach 30. XVIII wieku w Białej (dzisiejsza Biała Podlaska). Nieco później powstała podobna manufaktura w Nieświeżu. Michał Piotr Radziwiłł poszedł w ślady przodków i w 1881 r. w Nieborowie założył Fabrykę Fajansów Artystycznych i Kafli Piecowych. Dobra nieborowskie znajdowały się wówczas w nie najlepszym stanie i fabryka

Krzysztof Tomaszewski
2023-03-13

Z wizytownika Andrzeja Bobera #99: Edward Gierek

Edward Gierek – silna dłoń W ubiegłym tygodniu byłem na Śląsku. Odwiedziłem wielu znajomych, byłem na terenie dawnej kopalni „Szombierki”, którą zlikwidowano w 1966 r. Podobny los spotkał dalszych 50, ale ludzie pozostali. I gdyby dziś odbyły się u nas najbliższe wybory, murowanym kandydatem byłby… Edward Gierek. On nie żyje już dawno, ale trwa jego

Andrzej Bober
2023-03-13

Na skróty: Szkoła nie dla uchodźców, młot na kozaków, depresja dentysty, urlop na psa

Szkoła nie dla uchodźców Wyrwane ze szponów wojny ukraińskie dzieci brną w Polsce przez wersy „Pana Tadeusza” czy „Quo vadis” albo ich dręczymy starotestamentowymi pieśniami w archaicznej polszczyźnie. Wielu uczniów nawet nie chce się przekonywać, czy polska szkoła im się przyda – uczą się zdalnie w ukraińskich albo tylko udają, że się uczą. Piętnastoletnia Ivanna

Wybrali i opracowali: E.W., Bohdan Melka, KGB, (bin)
2023-03-10

Azjatyckie przyprawy na dnie Bałtyku

Wiele egzotycznych przypraw znaleziono pod pokładem okrętu „Gribshunden”, który w 1495 r. zatonął na Bałtyku. Była to flagowa jednostka króla Danii Jana Oldenburga i dziś stanowi jeden z najlepiej zachowanych późnośredniowiecznych wraków. Dzięki badaniom archeobotanicznym w jego środku zidentyfikowano nietypowe dla ówczesnej Europy dodatki do potraw – m.in. goździki, kminek, szafran, migdały i pieprz czarny.

M.K. opr. na podst. www.kopalniawiedzy.pl