Intymny świat dziecka. Między faktami a stereotypami

Dr Iza Jąderek, seksuolożka kliniczna, omawia zmiany w edukacji seksualnej na przestrzeni lat.

Fot. YouTube

Edukacja seksualna bez stereotypów

Ekspertka wspomina, że kiedy była nastolatką, brakowało rzetelnej edukacji seksualnej, a pierwsze zajęcia były krępujące, ponieważ wcześniej nikt nie rozmawiał z młodzieżą na takie tematy. Obecnie dzieci mają większy dostęp do edukacji seksualnej w szkołach, co sprawia, że czują się bardziej swobodnie podczas rozmów na te tematy.

Dr Jąderek zauważa, że rodzice często unikają rozmów o seksualności, czekając, aż dziecko samo przyjdzie z pytaniami. Uważa, że to rodzice powinni inicjować takie rozmowy, by dziecko wiedziało, że może im zaufać i uzyskać rzetelną informację. Rodzice często nie umieją odpowiedzieć na pytania dzieci lub zbywają je, co prowadzi do braku pełnej edukacji.

Podkreśla również, że doświadczenia rodziców są często subiektywne i mogą zawierać stereotypy. Dlatego tak ważna jest obiektywna edukacja seksualna w szkołach. Mówi też o swojej książce, która jest przeznaczona zarówno dla dzieci, jak i rodziców, i ma na celu dostarczenie rzetelnej wiedzy oraz wsparcia w rozmowach na temat dojrzewania i seksualności.

Naturalna ciekawość

Książka dr Jąderek ma pomóc zarówno młodym czytelnikom, jak i dorosłym, którzy nie mieli odpowiedniej edukacji seksualnej w dzieciństwie. Dzięki niej rodzice mogą lepiej zrozumieć swoje dzieci i łatwiej nawiązać z nimi rozmowę na trudne tematy, co jest szczególnie ważne w dobie powszechnego dostępu do internetu i pornografii.

Gdy rodzice odkryją, że dziecko ogląda pornografię, często reagują krzykiem i zakazami, nie wyjaśniając, czym pornografia jest i dlaczego jest problematyczna. Ważne jest, aby rozmawiać z dzieckiem o tym, że to, co widzi, to fikcja, i że intymne sytuacje w rzeczywistości wyglądają inaczej. Taka rozmowa może uspokoić dziecko i pomóc mu wyrobić realistyczne oczekiwania wobec relacji seksualnych i romantycznych.

Dzieci są naturalnie ciekawe, czym jest seks, zwłaszcza że temat ten jest obecny w mediach. Gdy zadają pytania, nie oznacza to, że chcą angażować się w aktywność seksualną, ale raczej próbują zrozumieć używane przez dorosłych pojęcia. Wyjaśnienia pomagają dziecku zredukować niepokój i napięcie oraz zainteresować się innymi tematami.

Kiedy matka zobaczy córkę oglądającą swoje ciało w lusterku, powinna przeczytać książkę dr Jąderek i zrozumieć swoje uczucia i przekonania na temat ciała. Jeśli matka zaakceptuje naturalne zachowanie córki związane z chęcią poznania swojego ciała, pomoże to dziewczynce w budowaniu poczucia własnej wartości. Narządy płciowe dziewczynek są niewidoczne, więc lusterko jest narzędziem edukacyjnym, a matka, która potrafi odpowiedzieć na pytania córki, wspiera jej rozwój.

Matki często potrzebują wsparcia, ponieważ same nie miały odpowiedniej edukacji seksualnej w dzieciństwie, a temat seksualności często był tabuizowany lub krytykowany. W rezultacie kobiety odcinają się od swojego ciała i seksualności, aby unikać bolesnych doświadczeń.

Tożsamość płciowa

Dr Jąderek pisze także o tożsamości płciowej, w tym biseksualności i niebinarności. Choć niektórzy rodzice pozwalają dzieciom czytać tylko te części książki, które nie dotyczą tożsamości płciowej, są też rodzice, którzy akceptują różnorodność płciową swoich dzieci. Dzieci transpłciowe mogą cierpieć bez akceptacji i wsparcia. Ważne jest, aby rozmawiać o tych kwestiach otwarcie, aby uniknąć problemów wynikających z tabuizowania tematu.

Dr Iza Jąderek odpowiada na zarzut, że nieheteronormatywność staje się modna i wywiera presję na nastolatki. Tłumaczy, że podczas dorastania kształtuje się orientacja seksualna, która nie zawsze musi być heteronormatywna. Młodzież naturalnie odkrywa, kto im się podoba, i może to być osoba tej samej płci, co jest zupełnie naturalne z punktu widzenia wiedzy o seksualności człowieka. Problemem jest raczej negatywna reakcja dorosłych na taką sytuację, ponieważ młode pokolenie zazwyczaj nie ocenia negatywnie różnorodności seksualnej.

Nie ma dowodów na modę na nieheteronormatywność wśród dzieci, które zazwyczaj nie interesują się tym tematem w młodszym wieku. Temat ten pojawia się dopiero w starszych klasach, gdy zaczynają tworzyć się pierwsze pary i młodzież interesuje się relacjami, bezpieczeństwem i czasem coming outem.

Dr Jąderek podkreśla, że dzieci powinny być uczone przez dorosłych o zdrowych granicach, komunikacji swoich potrzeb, ostrożności oraz rozpoznawaniu manipulacji i uwodzenia. Ważne jest, aby wiedziały, czym jest wykorzystywanie seksualne i jak się przed nim chronić. Dzieci muszą wiedzieć, że mają prawo do decydowania o swoim życiu seksualnym w relacjach opartych na bezpieczeństwie i zaufaniu oraz że muszą być gotowe na odpowiedzialność za swoje decyzje emocjonalnie i fizycznie.

2024-06-14

Na podst. tekstu Beaty Pawłowicz