Wiele osób przekonało się, że życie może uratować kolonoskopia, czyli badanie od środka jelita grubego. Można w ten sposób wykryć ewentualne zmiany i podjąć szybkie leczenie. A rak jelita grubego jest jednym z najczęstszych nowotworów zarówno u kobiet, jak i u mężczyzn. Rocznie notuje się w Polsce ponad 18 tys. przypadków zachorowania. Finansowany przez Narodowy Fundusz Zdrowia program przesiewowych badań w kierunku wczesnego wykrywania zmian w jelicie grubym kierowany jest do osób, które:
• nie mają objawów sugerujących nowotwór jelita grubego
• nie wykonywały kolonoskopii w ramach programu w ostatnich 10 latach
• mają 50 – 65 lat lub 40 – 49 lat, jeśli krewny pierwszego stopnia miał raka jelita grubego.
Wspomniane badania są także współfinansowane z Funduszy Europejskich. Mogą w nich wziąć udział m.in. osoby poniżej 40. roku życia, spełniające określone kryteria. Na badanie nie jest potrzebne skierowanie. Kolonoskopia wykonywana jest w znieczuleniu miejscowym lub ogólnym, w zależności od wskazań medycznych. W tym drugim przypadku często za znieczulenie trzeba zapłacić. Podobnie jak za usunięcie polipów większych niż 15 mm. Lista placówek, które przystąpiły do wspomnianego programu, dostępna jest na stronie internetowej NFZ.
Choroby układu krążenia
Mimo coraz lepszej diagnostyki i nowocześniejszych metod leczenia umieralność w Polsce z powodu chorób układu krążenia należy do najwyższych w Europie. Na ich rozwój wpływa wiele czynników związanych ze współczesnym stylem życia, m.in.: nieodpowiednia dieta, palenie tytoniu i picie alkoholu, stres czy brak aktywności fizycznej lub niewystarczająca aktywność. To prowadzić może do licznych zaburzeń, m.in.: dyslipidemii, otyłości, cukrzycy czy nadciśnienia tętniczego krwi. Tylko przez wyeliminowanie niewłaściwych nawyków możemy w dużym stopniu zminimalizować ryzyko zachorowania.
Dla osób szczególnie narażonych został opracowany Program Profilaktyki Chorób Układu Krążenia (CHUK), który ma na celu podniesienie wiedzy i świadomości pacjentów w tym zakresie, ale przede wszystkim zmniejszenie o 20 proc. zachorowalności i umieralności Polaków z powodu chorób układu krążenia.
Program dotyczy osób spełniających wszystkie poniższe warunki:
• wiek 35 – 65 lat
• brak cukrzycy, przewlekłej choroby nerek, rodzinnej hipercholesterolemii oraz niektórych chorób układu krążenia
• nieuczestniczenie w programie w ostatnich 5 latach.
Program realizowany jest przez lekarza lub pielęgniarkę podstawowej opieki zdrowotnej. Wszystkie poradnie POZ mają taki obowiązek, a udzielane świadczenia nie wymagają skierowania. Żeby wziąć udział w programie, wystarczy zgłosić to swojemu lekarzowi pierwszego kontaktu lub pielęgniarce. Przeprowadzą oni stosowny wywiad i skierują na pomiar ciśnienia tętniczego krwi oraz badania biochemiczne. Na ich podstawie lekarz dokona oceny ryzyka wystąpienia chorób układu krążenia oraz wskaże, w zależności od potrzeb, dalsze zalecenia. Mogą one obejmować:
• ponowne badania za 5 lat
• edukację zdrowotną i ponowne badanie za 5 lat
• pozostawanie pod kontrolą lekarza POZ poza programem
• skierowanie na dalsze leczenie do specjalisty.
Pomoc psychologiczna dla dzieci
Według danych Urzędu Komunikacji Elektronicznej z 2019 roku blisko 9 na 10 dzieci korzysta codziennie z internetu. Ponad 80 proc. w wieku od 7 do 15 lat ma telefon komórkowy. Odsetek ten wzrasta wraz z wiekiem. W grupie wiekowej 7 – 9 lat telefonu używa niemal 64 proc. dzieci, a w grupie 10 – 12 lat jest to już prawie 92 proc. Tymczasem zbyt częste korzystanie z mediów społecznościowych i gier wywiera negatywny wpływ na psychikę i zachowanie dzieci i młodzieży, prowadząc często do uzależnienia.
Dlatego też powstał pilotażowy program, dzięki któremu w 10 ośrodkach w Polsce można w takich sytuacjach otrzymać bezpłatną, profesjonalną pomoc psychologiczną. Skorzystać z tego mogą dzieci w wieku przedszkolnym oraz te, które już się uczą, do ukończenia szkoły ponadpodstawowej. Celem programu jest:
• pomoc w wyjściu z uzależnienia
• zwiększenie wiedzy i samoświadomości na temat tego problemu
• przetestowanie nowych modeli opieki nad najmłodszymi pacjentami
• wypracowanie wzorcowej ścieżki terapeutycznej, którą będzie można wykorzystać na szeroką skalę w całej Polsce.
Czas trwania leczenia będzie dostosowany do pacjenta. Może wynieść nawet ponad 12 tygodni. Listę ośrodków uczestniczących w programie, który potrwa do końca czerwca 2025 roku, znaleźć można na stronach NFZ i MZ.