Na przestrzeni minionego wieku nieustannie doskonalono formę konkursu: zmieniała się liczba etapów, program, sposób oceniania uczestników, nagrody, a także media, za pośrednictwem których słuchano ocenianych recitali. Od samego początku niezmienne jest jednak to, że na repertuar wykonawców składa się wyłącznie muzyka Chopina, a wydarzenie przyciąga rzesze pianistów i słuchaczy.
Bez wątpienia Konkurs Chopinowski jest najważniejszym wydarzeniem muzycznym w Polsce i jednym z najważniejszych na świecie. Obok olbrzymiej roli, jaką pełni w popularyzacji muzyki Chopina, odkrywa także największe talenty pianistyczne, zapewniając młodym wykonawcom najskuteczniejszy start w międzynarodowej karierze. Jest też źródłem wielokulturowej polaryzacji, którą świat obserwuje w różnorodnych interpretacjach dzieł genialnego kompozytora.
Zaczęło się 100 lat temu
Pierwsza edycja odbyła się w 1927 roku z inicjatywy prof. Jerzego Żurawlewa, polskiego pianisty i pedagoga, przy finansowym wsparciu Henryka Rewkiewicza – przedsiębiorcy, członka zarządu Warszawskiego Towarzystwa Muzycznego. Patronat nad wydarzeniem objął prezydent Rzeczypospolitej Ignacy Mościcki. Konkurs wygrał fenomenalny Lew Oborin ze Związku Radzieckiego, w przyszłości stały partner artystyczny legendarnego skrzypka Dawida Ojstracha. Wśród wyróżnionych znalazł się Dymitr Szostakowicz, który jako pierwszy pianista miał w repertuarze wszystkie utwory Chopina z orkiestrą.
Po drugiej wojnie światowej konkurs reaktywowano w roku 1949, a jego triumfatorkami zostały ex aequo dwie wielkie damy pianistyki: Halina Czerny-Stefańska i Bella Dawidowicz. Nazwiska kolejnych zwycięzców, podobnie jak ich poprzedników, należą do panteonu światowej pianistyki: Maurizio Pollini, Martha Argerich, Garrick Ohlsson, Krystian Zimerman, Stanisław Bunin, Dang Thai Son, Kevin Kenner, Philippe Giusiano, Yundi Li, Rafał Blechacz, Yulianna Avdeeva, Seong-Jin Cho i zwycięzca ostatniej edycji – Bruce Liu (Liu Xiaoyu).
Globalny fenomen ery cyfrowej
XXI wiek jest bez wątpienia wielkim wyzwaniem dla wszelkich propozycji tzw. kultury wysokiej, dając jednocześnie coraz szersze możliwości uczestniczenia w niej także osobom i całym grupom społecznym, które były jej dotąd pozbawione. Wydarzenie w przemyślany sposób korzysta z najnowszych technologii i w całości jest obecne na antenach radia i telewizji – można je obserwować w streamingu, mediach społecznościowych i za pomocą specjalnie mu poświęconej aplikacji.
Imponujące statystyki szeroko pojmowanej oglądalności z poprzednich edycji pokazują, że zainteresowanie konkursem stale rośnie. Z analiz niezależnych organizacji medialnych (Instytut Monitorowania Mediów, Press Service) wynika, że ostatnie odsłony Konkursu Chopinowskiego wiązały się z ogromnym, niespotykanym do tej pory zainteresowaniem na całym świecie. W trakcie konkursu w 2021 roku największymi zasięgami cieszyły się materiały zamieszczone na kanale Chopin Institute na YouTubie. Tylko w październiku wyświetlono je aż 37,5 mln razy.
Choć odbiorców przekazów dzieliły niekiedy tysiące kilometrów (ponad 50 proc. widzów stanowili Japończycy, transmisji chętnie słuchano także w Polsce, Korei Południowej, Stanach Zjednoczonych oraz Tajwanie), stworzyli oni zaangażowaną społeczność. Świadczą o tym pozostawiane podczas oglądania komentarze (w najintensywniejszym momencie pojawiało się ich ponad 20 na sekundę) oraz oglądalność koncertów na żywo. Żaden komentarz nie był negatywny.
Na podst. materiałów Konkursu Chopinowskiego i Narodowego Instytutu Fryderyka Chopina