Długie życie „Umarłej klasy”. Najlepszy spektakl świata

Gdyby wszyscy, którzy dziś odwołują się do koncertu Rolling Stonesów w Warszawie w 1967 roku, mieliby być świadkami tego wydarzenia, Stonesi musieliby grać nad Wisłą przez całą pięciolatkę. Gdyby wszyscy odwołujący się do Hanuszkiewiczowskiej „Balladyny” z roku 1974, w którym Goplana wjeżdżała na scenę na motocyklu, mieliby być widzami spektaklu, to fabryka Hondy otworzyłaby montownię w Polsce. A jednak oba wydarzenia wryły się głęboko w zbiorową świadomość Polaków, stając się punktem oparcia w kulturze drugiej połowy XX wieku. Do takich naturalnych punktów oparcia należy twórczość Tadeusza Kantora, jego awangardowe i oryginalne spektakle, w tym mająca premierę w 1975 roku „Umarła klasa”.

"Umarła klasa" została okrzyknięta najlepszym spektaklem świata przez Newsweek. /Fot www.wikimedia.pl

Krzysztof Miklaszewski, teatralny omnibus, krytyk i aktor, w „Umarłej klasie”, w której – z niepodlegającego odmowie nadania Kantora – grał rolę Pedla, poświęcił spektaklowi i jego twórcy kilka książek i setki artykułów, sięgnął po latach, u progu półwiecza od premiery „Umarłej”, do swego archiwum, by przypomnieć, jak i co pisano o spektaklu za granicą. To świadomy zabieg pokazujący, co w latach 70. ubiegłego wieku wcale nie było oczywistością i rzeczywistością, jaką znamy obecnie. Żelazna kurtyna, zbutwiały legat gomułkowskiej Polski, potem iluzja gierkowskiej otwartości, bieda. Z drugiej strony nadzwyczajna kreatywność polskiej kultury. Kantor, Grotowski, Penderecki, Polański, Kilar… Świat lat 70. nie uległ jeszcze inflacji, jaką przyniósł Internet (choć „Umarłą klasę” możemy obejrzeć na YouTubie). Nie zalał go potop festiwali, przeglądów, konfrontacji i konkursów. Było ich mniej, za to były ważne. Kantor i jego teatr na tym skorzystali.

 

Subskrybuj angorę
Czytaj bez żadnych ograniczeń gdzie i kiedy chcesz.


Już od
22,00 zł/mies




2023-03-10

Henryk Martenka, Krzysztof Miklaszewski/Światowy Żywot Umarłej Klasy. Kraków 2022, s. 232.


Wiadomości
Rozmowa z Rzeczniczką Praw Dziecka. Głos dzieci i młodzieży ma znaczenie
Tomasz Zimoch
Chcą zastraszyć Zachód. Coraz więcej fałszywych alarmów bombowych
PKU na podst.: FAZ, BRF.be, Le Figaro
Czekanie na wdowie renty. ZUS nie odpowiada, a projekt czeka
Na podst, tekstu Macieja Mikołajczyka
Świat się rozpada. Tej katastrofy klimatycznej możemy nie przeżyć
Na podst. tekstu Martyny Słowik
IKONOWICZ: Niebezpieczny świat Wielkiego Brata
Piotr Ikonowicz
Społeczeństwo
Naukowe przełomy Angory. Muzyka i AI dla zdrowia
Paula Roszczenko-Jasińska i Naukowy Wydział Śledczy
Zagadka kryminalna. Cenny modlitewnik
Wojciech Chądzyński
Fajbusiewicz wraca do spraw sprzed lat. Tragiczna miłość z zabójstwem w tle
Michał Fajbusiewicz
Starzy do szkoły. O kulturze unieważnienia i zadaniach domowych
Michał Ogórek
Kobieta cyborg i jej 52 implanty. Szaleństwo czy hobby?
AS na podst.: nypost.com, thesun.co.uk, dailymail.co.uk
Świat/Peryskop
Uprowadzone dzieci powróciły do swoich rodzin. Ile z nich nadal jest w rękach Hamasu?
Ela Sidi
Betlejem odwołuje Boże Narodzenie. Wszystko przez wojnę
AS na podst.: foxnews.com, jpost.com, christianitytoday.com, elpais.com
Metamorfosi. Ta grecka miejscowość przeżywa ciągłe kataklizmy
ChS na podst. www.dnevnik.bg
Rosja chce wybudować podwodny tunel. Oczekuje pomocy od Chin
AS na podst.: telegraph.co.uk, washingtonpost.com
Uratowano 41 robotników w Himalajach. Wiercili tunel
PKU na podst.: The Hindustan Times, India Today, The Indian Express, India TV News
Lifestyle/Zdrowie
Artyści i ich dzieła. 20. edycja Warszawskich Targów Sztuki
Tomasz Barański
„Niewierni w Paryżu”. Recenzja Skiby
Krzysztof Różycki
Andy Dust powraca do Polski. „Pomysły przychodzą znikąd”
Tomasz Gawiński
Gwiazdy w grudniu. Karnawałowe stylizacje królują na okładkach gazet
Plotkara
Sting – były członek The Police w Polsce. Będzie miał dwa przystanki
Grzegorz Walenda
Angorka