Porażka Trzaskowskiego
W poniedziałek odbyło się spotkanie liderów partii tworzących koalicję rządzącą, poświęcone analizie sytuacji politycznej po wyborach prezydenckich. Następne spotkanie zaplanowano na czwartek na godzinę 9.
Politycy Koalicji Obywatelskiej wskazywali, że kluczowe jest obecnie wyciągnięcie wniosków z porażki Rafała Trzaskowskiego, którą tłumaczą m.in. brakiem skutecznego przekazu do młodych wyborców, błędami sztabu oraz nieprzemyślanymi wypowiedziami i działaniami niektórych posłów. W środę wieczorem premier Donald Tusk spotkał się w KPRM z parlamentarzystami KO, by również omówić wyniki wyborów.
Już w poniedziałek premier zapowiedział, że działania rządu w obliczu prezydentury Karola Nawrockiego, popieranego przez PiS, będą wymagały jedności i odwagi ze strony całej koalicji 15 października. Tusk poinformował także o zamiarze złożenia wniosku do Sejmu o wotum zaufania dla rządu, które ma być pierwszym sprawdzianem dla koalicji. Głosowanie zaplanowano na 11 czerwca. Premier zapowiedział również, że wyniki wotum zaufania będą podstawą do okresowej oceny pracy rządu i poszczególnych ministerstw, co ma odbyć się w lipcu.
Nowa umowa koalicjantów
W środę prezes PSL Władysław Kosiniak-Kamysz zadeklarował zainteresowanie kontynuacją współpracy w ramach koalicji rządzącej oraz potrzebę odnowienia priorytetowych kwestii dla jego ugrupowania. W jego ocenie realizacja tych celów wymaga opracowania spójnej strategii działania. Tego samego dnia Klub PSL-Trzecia Droga przyjął uchwałę, na mocy której Kosiniak-Kamysz został upoważniony do prowadzenia prac nad nową umową koalicyjną i strategią współpracy. Obowiązująca umowa między Koalicją Obywatelską, Polską 2050, PSL i Nową Lewicą została zawarta po wyborach parlamentarnych w listopadzie 2023 roku.
Z kolei lider Polski 2050 i marszałek Sejmu Szymon Hołownia uznał, że nowa umowa koalicyjna powinna zostać podpisana jeszcze przed uchwaleniem budżetu przez rząd. Według niego niezbędne jest także szybkie zobowiązanie się koalicji do przeprowadzenia kluczowych reform.
Premier Tusk już w maju zapowiadał rekonstrukcję rządu, która – jak wskazywał – ma nastąpić w czerwcu, po zakończeniu wyborów prezydenckich. Zmiany w rządzie mają prowadzić do jego zmniejszenia i zwiększenia efektywności. Szef rządu wyraził również wolę renegocjacji obowiązującej umowy koalicyjnej.
Gawkowski mówi o tygodniach
Wicepremier i wiceprzewodniczący Nowej Lewicy Krzysztof Gawkowski ocenił, że rekonstrukcja rządu nie nastąpi w najbliższym czasie, lecz w ciągu kolejnych tygodni. Jego zdaniem premier podejmie rozmowy z ministrami po zaplanowanym na przyszłą środę głosowaniu nad wotum zaufania dla rządu.
Gawkowski podkreślił, że koalicja jest stabilna i będzie kontynuować współpracę. Zaznaczył również, że spotkania koalicyjne przebiegają w dobrej atmosferze, a ich celem jest wyznaczenie nowych kierunków działań rządu na nadchodzące miesiące oraz przyspieszenie jego prac.
Czy premier ustąpi?
Ważną kwestią jest także dalsze piastowanie urzędu premiera przez Donalda Tuska. Zdania koalicjantów na ten temat są mocno podzielone. Marek Sawicki z PSL wyraził opinię, że premier Donald Tusk swoim postępowaniem ograniczył możliwość porozumienia z nowym prezydentem Karolem Nawrockim, a większe szanse na nawiązanie konstruktywnego dialogu ma wicepremier Władysław Kosiniak-Kamysz. Z kolei Michał Kamiński z Trzeciej Drogi zasugerował we wtorek, że Donald Tusk nie powinien dłużej pełnić funkcji premiera.
Przewodniczący klubu KO Zbigniew Konwiński zaznaczył w środę, że zmiana na stanowisku premiera nie jest brana pod uwagę, tak jak ewentualna zmiana lidera Platformy Obywatelskiej. Podobne stanowisko prezentowali inni politycy KO przed środowym spotkaniem z premierem w KPRM. Senator Krzysztof Kwiatkowski stwierdził, że nie ma podstaw do rozważań o zmianie premiera, przypominając, że obecny szef rządu poprowadził koalicję do zwycięstwa w wyborach parlamentarnych w 2023 roku. Wiceminister rolnictwa Michał Kołodziejczak również wykluczył możliwość zmiany na tym stanowisku, podkreślając swoje przekonanie, że Donald Tusk powinien nadal kierować rządem.