Naruszenie sprawiedliwości społecznej
Decyzję prezydenta o zawetowaniu ustawy ogłosiła Małgorzata Paprocka, szefowa Kancelarii Prezydenta RP. Wyjaśniła, że Andrzej Duda miał czas na podjęcie decyzji do 15 maja, co tłumaczy termin ogłoszenia weta.
Ustawa zostanie teraz przekazana do Sejmu, gdzie do jej odrzucenia potrzebna będzie większość trzech piątych głosów, jednak przy obecnym układzie sił politycznych w parlamencie uzyskanie takiej większości wydaje się mało prawdopodobne.
Paprocka uzasadniła decyzję prezydenta, wskazując na poważne zastrzeżenia w kwestii sprawiedliwości społecznej oraz niezgodność ustawy z zasadami konstytucyjnymi, a także podkreśliła brak konsultacji społecznych w procesie jej przygotowywania.
Nie można wprowadzać tak istotnych zmian, skutkujących tak poważnymi skutkami finansowymi dla każdego obywatela, bez konsultowania ze stroną społeczną – przekonywała Paprocka.
Szefowa Kancelarii Prezydenta zaznaczyła, że ustawa została uchwalona bez konsultacji społecznych, co jest niedopuszczalne w państwie prawa. Pracownicy jednoznacznie sprzeciwili się podpisaniu ustawy, podczas gdy pracodawcy byli podzieleni. Podkreśliła również, że dialog społeczny powinien odbywać się na etapie projektowania ustawy, a nie po jej uchwaleniu, co wskazali także przedstawiciele Rady Dialogu Społecznego.
Krytyka ze strony premiera
Do całej sytuacji odniósł się w swoich mediach społecznościowych Donald Tusk:
PiS podwyższył składkę zdrowotną dla przedsiębiorców. Zaproponowałem jej obniżenie. Prezydent Duda obniżenie zawetował. Szkodzą, bo wciąż mogą. Zostało 91 dni, 9 godzin i 2 minuty.
Pod koniec kwietnia premier zapowiedział, że w przypadku weta prezydenta wobec obniżenia składki zdrowotnej dla przedsiębiorców, podejmie działania zmierzające do ponownego rozpatrzenia tego tematu po wyborach prezydenckich.
Andrzej Duda nie pozostał dłużny i ustosunkował się do wpisu Tuska:
Denerwują się, bo nie umieją dodać swoim inaczej niż kosztem większości ludzi. A wciąż nie mogą. Nie pozwólcie!
Głosy poparcia dla Dudy
Jak się okazuje, niektórzy politycy przeciwnych obozów władzy uważają, że decyzja podjęta przez Andrzeja Dudę była słuszna. Magdalena Biejat, kandydatka Lewicy na prezydenta, pozytywnie oceniła weto wobec obniżki składki zdrowotnej, uznając je za korzystne dla pacjentów i pracowników oraz podkreślając potrzebę reformy systemu ochrony zdrowia. Marcelina Zawisza z Razem również uznała decyzję za dobrą, wskazując na niedofinansowanie systemu o około 20 mld zł i postulując przekazanie dostępnych środków na uzupełnienie braków w NFZ. Europoseł Krzysztof Śmiszek z kolei uznał weto za efekt działań Biejat, apelując o solidarny wkład także ze strony zamożniejszych obywateli.
Warto przypomnieć, że Sejm uchwalił obniżkę składki zdrowotnej dla przedsiębiorców 4 kwietnia głosami KO, Polski 2050-TD i PSL-TD, przy sprzeciwie PiS, Lewicy i koła Razem, a Konfederacja wstrzymała się od głosu. Nowelizacja przewiduje od 2026 roku dwuelementową podstawę składki: ryczałtową do określonego poziomu dochodów i procentową od nadwyżki. Zmiany, obejmujące 2,5 mln przedsiębiorców, mają kosztować budżet państwa około 4,6 mld zł, przy jednoczesnym ubytku dla finansów NFZ szacowanym na 6 mld zł.