Zgodnie z proponowanymi zmianami, wysokość opłaty zmiennej za zawartość cukru ma wzrosnąć o 100 procent, maksymalna stawka – o 50 procent, a opłata stała – o 40 procent. Ponadto planuje się aż dziesięciokrotne podniesienie podatku za dodatek kofeiny i tauryny. Takie rozwiązania sprawiłyby, że Polska znalazłaby się wśród krajów z najwyższymi obciążeniami fiskalnymi tego typu w całej Unii Europejskiej.
Krajowa Unia Producentów Soków (KUPS), zrzeszająca wytwórców napojów opartych na naturalnych sokach oraz przedstawicieli przemysłu owocowo-warzywnego, stanowczo sprzeciwia się planowanemu podniesieniu stawek tzw. opłaty cukrowej dla napojów o wysokiej zawartości soku. Prezes organizacji, Julian Pawlak, podkreśla, że proponowane zmiany fiskalne nie tylko nie będą sprzyjać prozdrowotnym wyborom konsumentów, ale wręcz mogą zaszkodzić całemu sektorowi, uderzając zarówno w producentów, jak i rolników oraz nabywców.
W kraju, gdzie siła nabywcza jest o 30 proc. niższa niż średnia unijna, takie działania są społecznie i gospodarczo nieodpowiedzialne – skomentował Pawlak.
Skutki podwyżki podatku cukrowego
Specjaliści szacują, że wprowadzenie nowych stawek podatku cukrowego może doprowadzić do wzrostu cen napojów nawet o kilkanaście procent – napoje niegazowane zdrożeją o około 11,4 proc., gazowane niemal o 20 proc., a wody smakowe o 9 proc.
Najbardziej dotknięci skutkami podwyżki będą producenci jabłek, marchwi i wiśni – kluczowych surowców wykorzystywanych w produkcji soków i nektarów. W 2024 roku branża zużyła około 220 tys. ton owoców i warzyw, z czego ponad 200 tys. ton stanowiły polskie jabłka.
W projekcie ustawy o zmianie ustawy o zdrowiu publicznym oraz ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, przygotowanym przez Ministerstwo Finansów, zaproponowano szereg podwyżek. Przewiduje się, że opłata stała za zawartość cukrów lub słodzików w napoju wzrośnie z 0,50 zł do 0,70 zł za 100 ml napoju zawierającego do 5 g cukrów lub dowolną ilość substancji słodzących. Jednocześnie opłata zmienna ma zostać podniesiona z 0,05 zł do 0,10 zł za każdy gram cukru powyżej 5 g w 100 ml napoju. Maksymalna łączna stawka opłaty za litr napoju wzrośnie z 1,20 zł do 1,80 zł.
Jak zauważa prezes KUPS, rosnące koszty produkcji i malejący popyt mogą spowodować spadek obrotów firm nawet o kilkanaście procent. Dodatkowo niższe przychody przedsiębiorstw przełożą się na mniejsze wpływy do budżetu państwa z tytułu VAT, podatku dochodowego oraz akcyzy od napojów.