R E K L A M A
R E K L A M A
2025-07-15

Zaskakujące zachowanie orek. Dają ludziom podarunki z oceanu

Orki przynoszą ludziom prezenty w postaci jedzenia i wodorostów. Taką sytuację udało się już udokumentować 34 razy w ciągu 20 lat. Naukowcy uważają, że to kolejny dowód na to, że te wodne zwierzęta są towarzyskie i tworzą relacje z innymi osobnikami. Ich więzi potrafią często trwać przez całe życie.  Niemal zawsze, kiedy to ludzie zostali obdarowani upolowaną rybą, ptakiem czy ssakiem, orki obserwowały ich

H.J. opr. na podst. www.national-geographic.pl
2025-07-15

Czas pod pełną kontrolą. Polska i Niemcy zsynchronizowały zegary atomowe

Optyczne zegary atomowe w Niemczech i Polsce zostały ze sobą złączone. Urządzenia są szalenie precyzyjne i pomagają w ustaleniu pomiarów związanych z nawigowaniem, prognozowaniem trzęsień ziemi, a nawet z bankowością. Zegary między Poznaniem a Brunszwikiem łączy 690-kilometrowy światłowód. Aby wytłumaczyć w obrazowy sposób dokładność tych maszyn, można sobie wyobrazić, że ich wskazówki tykają nie co sekundę, lecz miliard miliardów razy częściej. 

H.J. opr. na podst. www.national-geographic.pl
2025-07-14

Zakończenie misji Ax-4. Sławosz Uznański-Wiśniewski wraca na Ziemię

W niedzielę po południu czasu polskiego Sławosz Uznański-Wiśniewski uczestniczył w ceremonii pożegnalnej załogi misji Ax-4, która odbyła się na pokładzie Międzynarodowej Stacji Kosmicznej. Astronauta wyraził przekonanie, że krajowe rozwiązania technologiczne testowane na ISS zyskały większą rozpoznawalność i będą wykorzystywane w przyszłych projektach. Zaznaczył również, że misja IGNIS stanowi dopiero pierwszy krok, a jej istotnym elementem

Opr. AJS na podst. PAP, polsa.gov.pl
2025-07-12

Obywatelu, wychowaj się sam! [FELIETON MARTENKI]

Wakacje to dobry czas, by zastanowić się, nim zaczną się lekcje z nowego/starego przedmiotu. A nazwa jego: edukacja obywatelska, co znaczy niewiele, bo o jej wartości przesądzi treść. Pomysł urodzony w Ministerstwie Edukacji Narodowej ma budować i wzmacniać, jak życzą sobie jego autorzy, postawy patriotyczne młodych ludzi oparte na poczuciu tożsamości i dumie z przynależności

Henryk Martenka
2025-07-08

Spacer bez celu? Dla mózgu to trening i regeneracja

Chodzenie bez celu i spokojne obserwowanie otoczenia znacznie poprawia zdolność uczenia się i powoduje, że mózg człowieka tworzy nowe połączenia między neuronami. To drugie zjawisko zwiększa u ludzi zdolność adaptacji do nowych sytuacji i ułatwia im regenerację po urazach. Zatem nie ma nic złego w swobodnym spacerowaniu po mieście lub centrum handlowym. Jest tak samo cenne i wzbogacające jak np. zwiedzanie jakiegoś miejsca z przewodnikiem, bo

M.K. opr. na podst. www.national-geographic.pl
2025-07-07

Kazik z głową w kosmosie. Internetowe spotkanie z idolem

2 lipca nastolatki ze szkół z całej Polski połączyły się na żywo z polskim astronautą przebywającym poza orbitą ziemską. Była to pierwsza tego typu rozmowa z naszym kosmonautą, która rozpoczęła cykl propagujących naukę spotkań z uczniami.  Wideokonferencja odbyła się w EC1, czyli dawnym kompleksie elektrowni, obecnie przekształconym na centrum naukowe, w którym znajduje się m.in. planetarium.  Prowadzący spotkanie zaznaczyli, że misja łodzianina składa się

H.J.
2025-07-07

Sen a pory roku. Ile naprawdę śpimy latem, a ile zimą?

Latem śpimy średnio o 15 – 20 minut krócej niż zimą – to dane dla półkuli południowej. Na półkuli północnej wstajemy zaś z łóżka o 25 minut później w miesiące zimowe. Panująca w danym momencie pora roku wpływa najwyraźniej na sen mieszkańców oddalonych od równika. W badaniach Australijczyków na ten temat wzięło udział ponad 100 tys. osób. Wszyscy w swoich materacach mieli umieszczone specjalne sensory

A.P. opr. na podst. www.national-geographic.pl
2025-07-04

Pathfinder łączy Europę. Polska sercem precyzyjnego czasu

Jak wyjaśnia fizyk prof. Michał Zawada z Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, od wielu lat nie istnieje jeden, absolutnie precyzyjny wzorzec czasu, do którego miałyby być synchronizowane wszystkie zegary na świecie. Obecnie standard czasu uzyskuje się poprzez porównywanie pomiarów w czasie rzeczywistym między zegarami rozmieszczonymi w różnych częściach globu oraz uśrednianie tych wyników. Do precyzyjnej synchronizacji potrzebne

Opr. AJS na podst. naukawpolsce.pl, nist.gov
2025-07-03

Sławosz Uznański-Wiśniewski poleciał w kosmos. Historyczny lot Polaka na ISS

Jak podano na Spacex.com, start nastąpił 25 czerwca 2025 roku o 8.31 czasu polskiego z platformy 39A w Centrum Kosmicznym im. Kennedy’ego na Florydzie. Rakieta Falcon 9 wyniosła kapsułę Dragon w kierunku ISS. Po niespełna trzech minutach załoga przekroczyła umowną granicę kosmosu – 100 kilometrów nad Ziemią. Dokowanie zaplanowano na czwartek, około godziny 13. Astronauci mają spędzić na orbicie do dwóch tygodni. Ich kapsuła, zgodnie z tradycją,

ANS
2025-07-02

AI osłabia mózg? Naukowcy biją na alarm

U osób, które często korzystają z botów sztucznej inteligencji, mózg pracuje dużo gorzej niż u ludzi rozwiązujących różne zadania samodzielnie. Eksperci stwierdzili to po przeprowadzeniu specjalnego badania. 54 uczestników eksperymentu podzielono na trzy grupy: jedna pisała esej sama, druga z pomocą internetu, a trzecia używała narzędzia ChatGPT. U ostatniej ekipy zanotowano najniższy poziom aktywności mózgowej, szczególnie w obszarach odpowiedzialnych za pamięć i myślenie krytyczne. Te osoby też gorzej

M.K. opr. na podst. www.tvp.info