Gmina Wolin i jej tajemnice
Trzyletnie badania archeologiczne będą prowadzone przez naukowców z Instytutu Archeologii i Etnologii PAN oraz Uniwersytetu w Aarhus we współpracy z Gminą Wolin, Stowarzyszeniem Centrum Słowian i wikingów „Wolin-Jomsborg-Vineta” oraz Muzeum w Moesgaard.
Dr Wojciech Filipowiak z Instytutu Archeologii i Etnologii PAN, który kieruje wykopaliskami w Wolinie, podkreślił, że celem badań jest ustalenie roli wikingów w powstaniu miasta. Zwrócił uwagę, że w połowie IX wieku na bagnistym terenie Wolina niewielka osada przekształciła się w wieloetniczny ośrodek rzemieślniczo-handlowy, który stał się największym miastem nad Bałtykiem. Wolin pełnił funkcję okna na świat dla kształtującego się państwa Piastów oraz bramy do wnętrza Europy Słowiańskiej dla Skandynawów.
Wczesnośredniowieczni Słowianie opanowali żeglugę i aktywnie uczestniczyli w handlu. Wizerunek wikingów według dr. Filipowiaka ewoluował, gdyż postrzega się ich nie tylko jako najeźdźców, ale także kupców i rzemieślników. Wciąż jednak niedoceniana jest ich interakcja ze Słowianami oraz rola słowiańszczyzny w kształtowaniu Europy. Wolin stanowi idealne miejsce do badania tych relacji.
Prawie 200 lat badań
Badania archeologiczne w Wolinie trwają od niemal 200 lat, zaś pierwsze wykopaliska miały miejsce już w 1828 roku. Choć wiele wiadomo o historii miasta, nowoczesne metody, takie jak datowanie izotopowe, pozwalają na weryfikację dawnych hipotez i formułowanie nowych.
Naukowcy planują również eksplorację pobliskiej, dotąd niebadanej wysepki, gdzie niedawno potwierdzono ślady wczesnośredniowiecznego osadnictwa.
Obecne badania koncentrują się na Srebrnym Wzgórzu, czyli północnej dzielnicy wczesnośredniowiecznego Wolina, gdzie prawdopodobnie funkcjonował targ i warsztaty rzemieślnicze. Produkcja między innymi grzebieni i ozdób bursztynowych osiągnęła tam masową skalę, co potwierdzają znalezione w latach 60. setki tysięcy odpadków rzemieślniczych. W latach 90. odkryto tam także najstarsze drewniane konstrukcje w Wolinie, datowane na 838 rok.
Naukowcy będą badać także Wzgórze Wisielców – rozległe cmentarzysko, gdzie może znajdować się legendarna twierdza Jomsborg, znana ze skandynawskich sag, lecz dotąd nieodnaleziona. Prace obejmą również okoliczne bagna i most odkryty w 1952 roku przez prof. Władysława Filipowiaka. Projekt, współfinansowany przez Fundację Salling i Aarhus University Research Foundation, będzie prowadzony przez prof. Sorena Michaela Sindbaeka z AU.