R E K L A M A
R E K L A M A

Wisława Szymborska ożywiona przez AI przeczy etyce dziennikarskiej

Sztuczna inteligencja zwalnia dziennikarzy! Nie bezpośrednio, ale to fakt, że sztuczna inteligencja w liczbie trzech person zastąpiła kilkunastu dziennikarzy OFF Radio Kraków i dziś zamiast nich prowadzi audycje. Przeciwko tej decyzji lokalnego likwidatora rozgłośni wystąpiła Rada Programowa Radia i duża grupa dziennikarzy wsparta przez słuchaczy. Likwidator miał obiecać powrót do prowadzenia programu przez ludzi. 

Rys. Tomasz Wilczkiewicz

Radio wyemitowało m.in. rozmowę sztucznej inteligencji z nieżyjącą noblistką Wisławą Szymborską. Władze rozgłośni nazwały to eksperymentem badawczo-medialnym. Rozmowę z Szymborską (a właściwie z głosem wygenerowanym przez sztuczną inteligencję) przeprowadził bot – „dziennikarka” Emi (Emilia). Na stronie OFF Radia Kraków czytamy, że radio „ma ogromną przyjemność zaprezentować rozmowę z jedną z najwybitniejszych postaci polskiej literatury (…).

W rozmowie Szymborska podzieliła się swoimi przemyśleniami na temat literatury koreańskiej i tegorocznej laureatki Nagrody Nobla – Han Kang”. Zmarła w 2012 roku Szymborska „mówi”: „Han Kang to zdecydowanie zasłużona laureatka. Znam jej prozę i podoba mi się sposób, w jaki pisze o ciele, bólu i relacji między człowiekiem a otaczającym go światem. Jej «Wegetarianka» to nie tylko literackie arcydzieło, ale też odważna refleksja nad ludzką naturą, co sprawia, że czuję do niej wielki szacunek”. Rzecz w tym, że Szymborska nigdy tych słów nie wypowiedziała, a nadto nie znała tej książki, bo wydana w 2007 roku książka Han Kang została przetłumaczona na język polski dopiero w 2014 roku, a więc 2 lata po śmierci Szymborskiej. W tej całej sprawie dziwi mnie to, że ów „wywiad” został zaakceptowany przez Fundację Wisławy Szymborskiej i autoryzowany przez szefa tej fundacji – Michała Rusinka. Rusinek powiedział: „To jest rodzaj żartu, który pokazuje, jak blisko nas jest inna rzeczywistość”, aczkolwiek przyznał, że „niektórych rzeczy by nie powiedziała prawdziwa Szymborska”. I to jest sedno sprawy: nie powiedziałaby, a sugeruje nam się, że powiedziała! Nie wszyscy słuchacze muszą być świadomi, że to żart. To po pierwsze, a po drugie: czy osoby zmarłe chciałyby, aby wkładano w ich usta słowa, których nigdy nie wypowiedziały lub których wypowiedzieć by nie chciały? Na to pytanie, oczywiście, nie poznamy odpowiedzi, ale takie nagrania są skandalem i nadużyciem ze strony osób kierujących radiem i dopuszczających tego rodzaju audycje do emisji. To zacieranie różnicy pomiędzy fikcją a rzeczywistością.

Nie jest prawdą to, co twierdzi Rusinek, że nikt nie został oszukany ani zmanipulowany, bo przecież on sam nie może prawdziwości tego zdania udowodnić. Jeden z internautów napisał, że „to jest chore”, a zmarłym „należy się szacunek i spokój, a nie wtłaczanie w ich usta słów, których nie wypowiedzieli”. Pełna zgoda, bo czemu ma służyć ta zabawa? Radio zapowiada na 11 listopada „wywiad” z Józefem Piłsudskim. Ile osób uwierzy w jego prawdziwość? A jeśli znajdzie się chociaż jeden, to będzie dowód na to, że OFF Radio Kraków nie wypełnia misji publicznej, do której jest powołane, bo oszukuje słuchaczy.

Celem dziennikarstwa jest dostarczanie prawdziwych, rzetelnych i wiarygodnych informacji. Takie są zasady etyki dziennikarskiej; deep fake (fałszywa informacja wykorzystująca przetworzony elektronicznie głos lub obraz rzeczywistych osób) z udziałem Szymborskiej czy Piłsudskiego te zasady łamią. Może więc najlepiej byłoby, gdyby zarządzane przez likwidatora radio, wypełnione audycjami prowadzonymi przez sztuczną inteligencję, naprawdę zostało zlikwidowane. Radio publiczne powinni tworzyć dziennikarze realizujący misję publiczną; deep fake i sztuczna inteligencja – jak widać – tej misji nie podołają. 

2024-10-29

Marek Palczewski


Wiadomości
Dla mnie naród jest jak rodzina. Rozmowa z WANDĄ TRACZYK-STAWSKĄ
Tomasz Barański
Ukraińskie święta. Rosja przeprowadziła zmasowany atak
CEZ na podst.: suspilne.media, unian.ua
Polska gospodarka i polityka w 2025 roku. Takie są prognozy
Krzysztof Różycki
Medialne podsumowanie roku. Odznaczenie bardziej i mniej oficjalne
Marek Palczewski
Trudny Sylwester w Europie. Władze muszą zachować czujność
EW na podst.: msn.com, abc7, iamexpat.de, Epoch Times, France Info, eutoday.net, CNN
Społeczeństwo
Uduszona w więzieniu podczas widzenia. Córki domagają się zadośćuczynienia
J.B.
Fajbusiewicz wraca do spraw sprzed lat. Sylwestrowy zabójca
Michał Fajbusiewicz
Głupota w półświatku. Przestępstwa, które nie mogły się udać
Leszek Szymowski
Ostatni spacer ze Staszkiem. Pogrzeb Stanisława Tyma
Jacek Binkowski
Fajbusiewicz wraca do spraw sprzed lat. Zabójcy dwóch 18-latek wpadli po 24 latach!
Michał Fajbusiewicz
Świat/Peryskop
Najlepszy dworzec kolejowy w Europie. Szwajcaria może być dumna
Julian Stałgo
Hymny narodów świata: Paraíba
Henryk Martenka
Przyszłość… Polityka, literatura, Paryż
Leszek Turkiewicz
Norweski książę za kratami. Znalezione nagrania nie pozostawiają złudzeń
Zbigniew Kuczyński
Cudne przedwojnie. Jeśli nie użyją broni atomowej, będzie dobrze
Henryk Martenka
Lifestyle/Zdrowie
Ranking celebryckich wydarzeń 2024. Urodzenia, rozwody, sukcesje
Plotkara
Potęga AI i Spotify. Niektórzy pozostają jednak wierni tradycji
Grzegorz Walenda
Szopki, które trafiały do papieży, gwiazd kina i sportu
(KGB) na podst. Radio RMF FM
Rytuały pisarzy. Czego potrzebowali, aby pisać?
(ANS) Na podst.: Alex Johnsson, Una stanza tutta per se. L’ippocampo 2022, huffingtonpost.it
Banksy w Paryżu. Wystawa prac nietuzinkowego artysty
MAGDA SAWCZUK (Paryż)
Angorka