R E K L A M A
R E K L A M A

„Wielka Szpera” – czy wróci żydowskie życie?

Rozmowa z MARKIEM MILLEREM, założycielem Laboratorium Reportażu na Uniwersytecie Warszawskim, autorem książki „Wielka Szpera”

Fot. Wikimedia

– To jeden z najbardziej dramatycznych rozdziałów historii łódzkiego getta. Od 5 do 12 września 1942 roku trwała tzw. Wielka Szpera (z niem. Allgemeine Gehsperre – całkowity zakaz opuszczania domów). Zaczęło się od przemówienia Chaima Rumkowskiego, przełożonego Starszeństwa Żydów, który na placu Strażackim wzywał mieszkańców do oddania wszystkich dzieci do lat dziesięciu. „Bracia i siostry, oddajcie mi je! Ojcowie i matki, oddajcie mi wasze dzieci!” – wołał żydowski przywódca getta.

– To wystąpienie zostało uznane za jedno ze stu najważniejszych przemówień w dziejach ludzkości. Druga wojna światowa była straszna, ale to, co się zdarzyło w Łodzi, było porażające. Dramat dotyczył ponad 15 tysięcy dzieci, które zostały zgładzone w Chełmnie nad Nerem. Rumkowski znalazł się w sytuacji bez wyjścia, bo gdyby nie on, to zrobiliby to Niemcy. Znany pisarz Arnold Mostowicz był wówczas lekarzem w getcie i wspominał, że Rumkowski zwołał radę lekarzy w tej sprawie i wszyscy decyzję Rumkowskiego poparli. Doszło do niespotykanej sytuacji, gdy matki zostały zmuszone do oddawania swoich dzieci. De facto na śmierć.

– Nie mówiło się wówczas o tym wprost…

– Na pewno wiedział o tym Rumkowski, ale matki były okłamywane. Mówiono im, że ich dzieci zmieniają tylko miejsce pobytu, że będą miały lepsze warunki. Matki w to wierzyły, bo chciały wierzyć. A prawda jest taka, że ich dzieci nie żyły już kilkanaście godzin po opuszczeniu getta.

 

Subskrybuj angorę
Czytaj bez żadnych ograniczeń gdzie i kiedy chcesz.


Już od
22,00 zł/mies




2023-09-06

Jacek Binkowski


Wiadomości
Zmierzch koalicji? Jak długo jeszcze będzie w stanie wytrzymać?
Krzysztof Różycki
Królewski bankiet na cześć Macrona. Dyplomacja i symbole
MS na podst.: Le Figaro, Le Point, Paris Match, Huffington Post, BBC, Daily Mail
Społeczeństwo
Parówka z gwoździami. Zemsta na psie-bohaterze
ANS na podst.: ansa.it, gazzetta.it, bari.corriere.it, ilgiornale.it, ilmessaggero.it
IKONOWICZ: Budować i nie szczuć
Piotr Ikonowicz
Świat/Peryskop
Azjatycki smok rozpęta wojnę? Widmo globalnego konfliktu
KK na podst.: New York Times, South China Morning Post, Der Spiegel, Deutsche Welle, The Financial Times, Visegrad Post
Hymny narodów świata: Uttar Pradesh
Henryk Martenka
Na spotkanie z hienami. Nocna przygoda w Hararze
Marcin Osman
Kryzys konstytucyjny w Niemczech. Bundestag wstrzymuje wybór sędziów
KK na podst.: Der Spiegel, Focus, tagesschau.de, Rheinische Post, Bild Zeitung, Deutsche Welle
Złoto, gospodynie i kryzys. Nowa codzienność Turcji
H.J.
Lifestyle/Zdrowie
Lekarz rodzinny bez tajemnic. Najpopularniejsze fakty i mity
A.M.
„Separatka” na otwarcie VIII sezonu Wioski Artystycznej Janowo. 120 minut na jednym łóżku
Koniec filmu, początek życia. Michael Douglas schodzi ze sceny
ANS na podst.: gazzetta.it, corriere.it, ilfattoquotidiano.it, bestmovie.it, rollingstone.it
Od glinianych tabliczek do literackich arcydzieł. Księgi, które przetrwały czas
ANS na podst.: I libri che hanno cambiato la storia, wyd. Gribaudo
Oda do radości w rekordowym wykonaniu w Recklinghausen
ANS na podst.: repubblica.it, guinnessworldrecords.com
Angorka - nie tylko dla dzieci...