R E K L A M A
R E K L A M A

„Wielka Szpera” – czy wróci żydowskie życie?

Rozmowa z MARKIEM MILLEREM, założycielem Laboratorium Reportażu na Uniwersytecie Warszawskim, autorem książki „Wielka Szpera”

Fot. Wikimedia

– To jeden z najbardziej dramatycznych rozdziałów historii łódzkiego getta. Od 5 do 12 września 1942 roku trwała tzw. Wielka Szpera (z niem. Allgemeine Gehsperre – całkowity zakaz opuszczania domów). Zaczęło się od przemówienia Chaima Rumkowskiego, przełożonego Starszeństwa Żydów, który na placu Strażackim wzywał mieszkańców do oddania wszystkich dzieci do lat dziesięciu. „Bracia i siostry, oddajcie mi je! Ojcowie i matki, oddajcie mi wasze dzieci!” – wołał żydowski przywódca getta.

– To wystąpienie zostało uznane za jedno ze stu najważniejszych przemówień w dziejach ludzkości. Druga wojna światowa była straszna, ale to, co się zdarzyło w Łodzi, było porażające. Dramat dotyczył ponad 15 tysięcy dzieci, które zostały zgładzone w Chełmnie nad Nerem. Rumkowski znalazł się w sytuacji bez wyjścia, bo gdyby nie on, to zrobiliby to Niemcy. Znany pisarz Arnold Mostowicz był wówczas lekarzem w getcie i wspominał, że Rumkowski zwołał radę lekarzy w tej sprawie i wszyscy decyzję Rumkowskiego poparli. Doszło do niespotykanej sytuacji, gdy matki zostały zmuszone do oddawania swoich dzieci. De facto na śmierć.

– Nie mówiło się wówczas o tym wprost…

– Na pewno wiedział o tym Rumkowski, ale matki były okłamywane. Mówiono im, że ich dzieci zmieniają tylko miejsce pobytu, że będą miały lepsze warunki. Matki w to wierzyły, bo chciały wierzyć. A prawda jest taka, że ich dzieci nie żyły już kilkanaście godzin po opuszczeniu getta.

 

Subskrybuj angorę
Czytaj bez żadnych ograniczeń gdzie i kiedy chcesz.


Już od
22,00 zł/mies




2023-09-06

Jacek Binkowski


Wiadomości
Rynki kapitałowe zmusiły Trumpa do zawieszenia ceł. Czy to jego kapitulacja?
PKU na post.: FAZ, Financial Times, Forbes, The Washington Post, CNBC, Bloomberg
To będą ciekawe wybory prezydenckie. Rozmowa z prof. Dudkiem
Krzysztof Różycki
Uczyńmy Amerykę znów wielką. Trump odciął od opieki medycznej dwa miliony Afgańczyków
(AS) Na podst.: theguardian.com, bbc.com
Społeczeństwo
IKONOWICZ: Wszystko przez osę
Piotr Ikonowicz
Jak na świecie wita się wiosnę? To zależy od półkuli
AS na podst.: cnn.com, bbc.co.uk, huffpost. com, sarajevotimes.com, deseret.com, asianews.network, news18.com, thetravel.com, timesofindia.indiatimes.com, cbc.ca, nbcnews.com, wochenblatt-dlv.de
Leo Beenhakker nie żyje. Komentarze w internecie
(WA)
Samotność Boga. We Francji Wielkanoc ma coraz mniejsze znaczenie
Leszek Turkiewicz
Prehistoryczny wilk został wskrzeszony
(EW) na podst. TOK FM
Świat/Peryskop
Hymny narodów świata: Hawaje
Henryk Martenka
Problem z austriackim pistoletem. Zbyt łatwo może stać się karabinem maszynowym
Beata Dżon-Ozimek
8 plaż pełnych zwierząt. Turyści się tam nie nudzą
AS na podst.: dailymail.co.uk, cnn.com, latimes.com, 9news.com.au
Kiedyś Rosjanie przywozili do Włoch sztukę. Dziś przemycają interesy
ANS na podst.: L’Espresso, La Repubblica, Panorama, arterussamilano.it, firenzetoday.it, njsymphony.org, cdt.ch
Lifestyle/Zdrowie
„Dojrzewanie”. Recenzja Skiby
Krzysztof Skiba
Nowy zderzacz cząstek. Czy to pozwoli zbadać tajemnice ciemnej materii?
(AS) Na podst.: independent.co.uk, sustainability-times.com
Angorka - nie tylko dla dzieci...