R E K L A M A
R E K L A M A

„Wielka Szpera” – czy wróci żydowskie życie?

Rozmowa z MARKIEM MILLEREM, założycielem Laboratorium Reportażu na Uniwersytecie Warszawskim, autorem książki „Wielka Szpera”

Fot. Wikimedia

– To jeden z najbardziej dramatycznych rozdziałów historii łódzkiego getta. Od 5 do 12 września 1942 roku trwała tzw. Wielka Szpera (z niem. Allgemeine Gehsperre – całkowity zakaz opuszczania domów). Zaczęło się od przemówienia Chaima Rumkowskiego, przełożonego Starszeństwa Żydów, który na placu Strażackim wzywał mieszkańców do oddania wszystkich dzieci do lat dziesięciu. „Bracia i siostry, oddajcie mi je! Ojcowie i matki, oddajcie mi wasze dzieci!” – wołał żydowski przywódca getta.

– To wystąpienie zostało uznane za jedno ze stu najważniejszych przemówień w dziejach ludzkości. Druga wojna światowa była straszna, ale to, co się zdarzyło w Łodzi, było porażające. Dramat dotyczył ponad 15 tysięcy dzieci, które zostały zgładzone w Chełmnie nad Nerem. Rumkowski znalazł się w sytuacji bez wyjścia, bo gdyby nie on, to zrobiliby to Niemcy. Znany pisarz Arnold Mostowicz był wówczas lekarzem w getcie i wspominał, że Rumkowski zwołał radę lekarzy w tej sprawie i wszyscy decyzję Rumkowskiego poparli. Doszło do niespotykanej sytuacji, gdy matki zostały zmuszone do oddawania swoich dzieci. De facto na śmierć.

– Nie mówiło się wówczas o tym wprost…

– Na pewno wiedział o tym Rumkowski, ale matki były okłamywane. Mówiono im, że ich dzieci zmieniają tylko miejsce pobytu, że będą miały lepsze warunki. Matki w to wierzyły, bo chciały wierzyć. A prawda jest taka, że ich dzieci nie żyły już kilkanaście godzin po opuszczeniu getta.

 

Subskrybuj angorę
Czytaj bez żadnych ograniczeń gdzie i kiedy chcesz.


Już od
22,00 zł/mies




2023-09-06

Jacek Binkowski


Wiadomości
Trzeba to traktować ze śmiertelną powagą. Tysiące żołnierzy przy granicy z Polską
Tomasz Barański
Podobnych ataków z Rosji może być więcej. Rozmowa z ekspertem
Krzysztof Różycki
Polacy, nic się nie stało. Rozmowa z MARKIEM BUDZISZEM
Krzysztof Różycki
Polska jedność pod skrzydłami rosyjskich dronów?
Jan Rojewski
Banksy kontra sąd w Londynie. Mural wspierający Palestynę
(MS) na podst.: BBC, Sky News, Euro News
Społeczeństwo
Idealny premier, prezydent, polityk. Jerzy Giedroyc
Leszek Turkiewicz
Świat/Peryskop
Francja ma nowego premiera. Piąty szef rządu w ciągu trzech lat
MS na podst.: Le Figaro, L’Express, Le Monde, Les Echos
Francja sparaliżowana protestami. Setki tysięcy na ulicach, starcia z policją
MS na podst.: Le Figaro, Le Monde, L’Express, France Bleu, Liberation
Film Workers for Palestine. Artyści bojkotują izraelski przemysł filmowy
EW na podst.: USA Today, The Guardian, La Voce di New York, Palestine Chronicle, Al Jazeera, filmworkersforpalestine.org
Izrael ostrzega mieszkańców Gazy: „Uciekajcie, zostaliście ostrzeżeni”
EW na podst.: Al Jazeera, Palestine Chronicle, France24
Merhaba, jadę na wschód. Podróż przez kraj kontrastów i stereotypów
Hanna Jocek
Lifestyle/Zdrowie
Bruce Willis mieszka osobno. Wyniszczająca choroba aktora
(ANS) na podst.: sky.it, vanityfair.it, repubblica.it, osservatoriomalattierare.it, mediaset.it, corriere.it
Hugh Grant ma 65 lat. Amant, komediant i mistrz autoironii
ANS na podst.: vanityfair.it, elle.com, sky.it, adnkronos.com
Angorka - nie tylko dla dzieci...