Orlen ogłosił, że pierwsza polska elektrownia jądrowa SMR powstanie we Włocławku. Przypomniano przy tym, że reaktory BWRX-300 zostały uwzględnione w strategii koncernu Energia Jutra Zaczyna się Dziś. Zgodnie z dokumentem, do 2035 roku spółka planuje uruchomić przynajmniej dwa reaktory SMR o łącznej mocy 0,6 GW.
W Polsce powstanie pierwsza w Europie mała elektrownia jądrowa BWRX-300. Budujemy energię jutra. Poświęciliśmy ponad rok na wynegocjowanie warunków, by zabezpieczyć interes ORLENU, zapewniając naszemu wspólnemu przedsięwzięciu z Synthosem bezpośredni dostęp do amerykańskiej technologii – powiedział Ireneusz Fąfara, prezes ORLENU.
Orlen wyjaśnił, że porozumienie z Synthos obejmuje dwa główne elementy. Pierwszy dotyczy funkcjonowania spółki Orlen Synthos Green Energy (OSGE), w której obie firmy posiadają po 50 proc. udziałów. Wprowadzone zmiany równoważą prawa wspólników i jednocześnie zwiększają kontrolę Orlenu w kluczowych kwestiach korporacyjnych.
Drugi element to umowa licencyjna, zapewniająca OSGE pełny dostęp do amerykańskiej technologii BWRX-300 – tzw. Standard Design, co umożliwia rozpoczęcie procesu prowadzącego do budowy pierwszej polskiej elektrowni jądrowej SMR we Włocławku. Za realizację inwestycji odpowiadać będzie spółka celowa kontrolowana przez Orlen.
Koniec sporu?
Portal Energetyka24 przypomina, że spór między Synthosem a Orlenem dotyczący małych reaktorów SMR trwa od 2023 roku. Obie firmy powołały wspólne przedsiębiorstwo OSGE do realizacji projektu, jednak po zmianach w kierownictwie Orlenu pojawiły się wątpliwości co do zabezpieczenia interesów spółki państwowej i podziału wpływów. Prezes OSGE, Rafał Kasprów, oskarżał ABW o akt politycznej walki, a Synthos dopuszczał możliwość wycofania się Orlenu, podkreślając jednocześnie, że program SMR byłby kontynuowany. Negocjacje trwały od listopada 2023 r., a w styczniu 2025 r. sytuacja została ustabilizowana.
Mimo wcześniejszych zastrzeżeń ABW i dyskusji nad lokalizacją inwestycji, projekt został zatwierdzony przez ministerstwa i urzędy środowiskowe. OSGE podpisała także umowy międzynarodowe, m.in. z kanadyjskim Ontario Power Generation, oraz porozumienia dotyczące budowy reaktorów BWRX-300 na Węgrzech i Słowacji, co pozwala Polsce stać się pionierem w rozwoju SMR w Europie.