R E K L A M A
R E K L A M A

Renesans gier planszowych. Skąd wziął się fenomen planszówek?

W dobie triumfu gier komputerowych wracamy do... planszówek.

Fot. Wikimedia

Markety poświęcają im więcej miejsca na półkach, powstają specjalne sklepy dla rosnącej rzeszy amatorów dawnej rozrywki i kawiarnie, gdzie można pobawić się ze znajomymi, zaś Empik organizuje Festiwal Gier Planszowych.

Trzy lata temu przeprowadzono badania, które miały pokazać, jak Polacy spędzają czas wolny. Wynik był zaskakujący – 49 proc. respondentów odpowiedziało, że gra w planszówki co najmniej raz w miesiącu, 13 proc. kupuje je co miesiąc, 43 proc. – raz na pół roku. Skąd bierze się ta popularność? – Przyczyn jest kilka. Pierwsza z nich – zmęczenie rzeczywistością cyfrową.

Z badania „Życie przed ekranem. Jak wpływa na wzrok Polaków?” wynika zaś, że przed wszystkimi ekranami Polacy spędzają statystycznie 10 godzin i 26 minut dziennie. To daje aż 159 dni rocznie wyłącznie gapienia się w monitor. Drugiego powodu można upatrywać w pandemicznym lockdownie. Trzeciego – w modzie na retro. Czwartego – w samym towarze, coraz atrakcyjniejszym, w ogóle nieprzypominającym dawnych zgrzebnych wyrobów.

Wśród najpopularniejszych planszówek można dziś wymienić nie tylko gry rodzinne czy towarzyskie, ale też rozbudowane strategie, skomplikowane gry logiczne lub tzw. RPG (ang. Role-Playing Game, w których odgrywa się i rozbudowuje postaci). Popularne są również gry detektywistyczne, gdzie odtwarza się pracę śledczych, operując nawet na spreparowanych przez twórców aktach spraw lub taśmach z przesłuchań.

Forma gier też jest o wiele bogatsza niż kiedyś, a opracowujący je graficy i scenarzyści zyskują rzesze wielbicieli. Kilku projektantów, jak Stefan Feld (znany z „Zamków Burgundii”) czy Bruno Cathala („Abyss”, „Pięć Klanów”), ma status gwiazd rocka (…). Obaj są ikonami w swoim fachu. Polscy fani planszówek znajdują się w dobrym międzynarodowym towarzystwie. Do zabawy kostkami przyznają się bowiem: reżyser Steven Spielberg, pisarz Stephen King, muzyk Marilyn Manson i aktor Vin Diesel.

Gry planszowe docenili badacze. Naukowcy z hiszpańskiego uniwersytetu w Lleidzie wykazali, że poprawiają pamięć krótkotrwałą, płynność wymowy oraz powstrzymują degradację funkcji poznawczych u seniorów. Dzięki grom planszowym uczymy się również hamować swoje zachowania i niektóre odruchy (…), co niezmiernie ułatwia kontakty społeczne dzieciom cierpiącym na ADHD. 

2024-01-05

E.W. n podst.: Kornel Wawrzyniak. „Fenomen planszówek”, „Przegląd” nr 52/2023