Ustawodawca do polskiego systemu prawnego wprowadził specjalne rodzaje testamentów, które mogą być sporządzone tylko w konkretnych sytuacjach: ustny, wojskowy i podróżny. Pod koniec marca zaprezentowano propozycje zmian w polskim prawie, w tym wprowadzenie nowej formy testamentu – ustnego audiowizualnego. Taki testament miałby być zarejestrowany przy użyciu urządzenia, które utrwala obraz i dźwięk, co umożliwiałoby jego późniejsze odtworzenie. Według Interii, nie będzie wymagana obecność świadków przy jego sporządzaniu.
Zaproponowane zmiany mogą znacząco skrócić czas, w którym stwierdza się treść testamentu ustnego. Zgodnie z projektowanymi przepisami, treść testamentu ma być ustalona niezwłocznie, ale nie później niż w ciągu miesiąca od jego sporządzenia. Jeśli spadkodawca zmarł, treść testamentu będzie mogła być ustalona tylko przed sądem, w terminie 3 miesięcy od jego śmierci.
Zmiany dotkną także ważności testamentów szczególnych. Obecnie zachowują one moc przez maksymalnie 6 miesięcy od ustania okoliczności, które uzasadniały ich sporządzenie. Projekt Ministerstwa Sprawiedliwości skraca ten okres do 3 miesięcy i 1 miesiąca w przypadku testamentu audiowizualnego.
https://x.com/ewa_j_m/status/1781278448784208038
Możliwość sfałszowania poprzez AI
Zaznaczenia wymaga, że projekt znajduje się na wstępnym etapie jego rozpatrywania i treść przepisów – w wyniku uwag zgłaszanych na dalszych etapach – może ulec znacznej zmianie w stosunku do treści obecnej – podkreślił rzecznik prasowy resortu Adama Bodnara.
Jakie dokładnie zmiany są proponowane? Według opisu projektu: postęp technologiczny spowodował, że możliwe stało się sporządzanie testamentów ustnych za pomocą urządzeń audiowizualnych, takich jak nagrania wideo lub głosu spadkodawcy. Zauważono, że ze względu na ryzyko fałszowania tego rodzaju testamentów, na przykład przy użyciu sztucznej inteligencji, nie będzie on klasyfikowany jako forma standardowa, lecz jako specjalna.
Pojęcie trwałego nośnika jest zdefiniowane w ustawach szczególnych, a sądy powinny móc elastycznie określać, na czym polegało zarejestrowanie obrazu i dźwięku w danym przypadku. (…) Spadkodawca w oświadczeniu powinien podać miejsce i datę sporządzenia testamentu. Nie będzie zaś konieczna obecność świadków – czytamy.
Nośnik miałby być przechowywany w specjalnie zabezpieczonej pancernej szafie sądu.